Πώς οι Ρουμάνοι προστάτεψαν απλά τους πολίτες και την οικονομία τους. Πλαφόν σε ρεύμα και αέριο, πόλεμος με τα βενζινάδικα

Με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, άπειροι είναι οι πελάτες, φίλοι, γνωστοί και άγνωστοι που με ρωτάνε για το αν και πώς επηρεάστηκε η Ρουμανία από αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με τις υψηλότατες τιμές φυσικού αερίου, ρεύματος, βενζίνης/πετρελαίου και καταναλωτικών αγαθών. Για να μην απαντώ σε όλες και όλους χωριστά, επιτρέψτε μου να σας εξηγήσω σήμερα τα θέματα εδώ, απλά και γρήγορα:

Ο πόλεμος

1. Όλοι μας είμαστε στεναχωρημένοι για αυτά που συμβαίνουν στην Ουκρανία και την καταστροφή του πολέμου. Αν όμως προσπαθήσουμε να δούμε τα πράγματα και έξω από το πρίσμα της συμφοράς αυτής, οι Ρουμάνοι μαζί με τους Πολωνούς θα είναι οι πρώτοι μεγάλοι κερδισμένοι (χωρίς να το ζητήσουν) αυτής της φρικτής κατάστασης που βιώνουμε. Κερδίζουν σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα, θα σας το αναλύσω προσεχώς.
2. (Οι Ρουμάνοι ήταν ωφελημένοι και από τον έναν από τους άλλους δύο πολέμους που έγιναν στην Ευρώπη τα τελευταία 50 χρόνια: Από τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας. Η διάλυσή της εδραίωσε τη Ρουμανία ως το μεγαλύτερο κράτος της περιοχής. Με την εισβολή στην Κύπρο δεν είχαν σχέση).

Βασικά δεδομένα

2. Όταν μιλάμε για Ρουμανία, ας θυμόμαστε πως αναφερόμαστε σε μία χώρα που έχει μερικά συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:

• Σύμφωνα με τη Eurostat, η Ρουμανία έχει πλέον μεγαλύτερο διαθέσιμο εισόδημα / κάτοικο σε σχέση με την Ελλάδα και φυσικά πολύ μεγαλύτερο ΑΕΠ. (Προσοχή, όχι ΑΕΠ / κάτοικο, αλλά αγοραστική δύναμη / κάτοικο).
• Χαμηλούς φόρους, υποπολλαπλάσιους από τους Ελληνικούς
• Χαμηλότερο ΦΠΑ και ειδικό καθεστώς χαμηλού ΦΠΑ για την αγροτική παραγωγή
• 70% ενεργειακή αυτονομία σε φυσικό αέριο
• 2 πυρηνικούς αντιδραστήρες για την παραγωγή 800 MW ρεύματος
• Κεντρική θέρμανση σε όλες τις μεγάλες πόλεις, με κόστος -50 ως -80% μικρότερο από το αντίστοιχο Ελληνικό/

• (Μη μου πει κανείς «γιατί δεν τα κάνουμε στην Ελλάδα αυτά;». Όταν τα λέω και τα γράφω, μου λένε ότι η Ελλάδα δεν τα χρειάζεται / δεν γίνονται, δεν ξέρω εγώ κλπ).

3. Οι Ρουμάνοι είχαν αλλαγή κυβερνητικού σχήματος τον Νοέμβριο, όταν και ο Πρόεδρος της χώρας έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης σε έναν απόστρατο στρατηγό. Αυτό το γεγονός συνέβη για πρώτη φορά στην ιστορία και παραξένεψε πολλούς. Εκ των υστέρων θα μπορούσαμε να σχολιάσουμε πολλά…

Η ολοκληρωτική σύγκρουση με τα βενζινάδικα

4. Πριν 2 εβδομάδες, ένα απόγευμα εμφανίστηκε μία φωτογραφία στο προφίλ κάποιου «influencer» (που λέμε και στην Κατερίνη). Ενώ αυτός μιλάει για εντελώς διαφορετικά θέματα, μόδα κλπ, έκρινε σκόπιμο εκείνο το απόγευμα να φωτογραφήσει μία ουρά σε ένα βενζινάδικο και να γράψει ότι θα ανέβουν οι τιμές της βενζίνης από το 1,50 – 1,60 Ευρώ στα 2 – 2,5 ή και 3 Ευρώ / λίτρο.

5. «Τυχαία» το post αυτό αναπαράχθηκε από πολλούς άλλους «αυθόρμητους» πολίτες και σε λίγη ώρα δεκάδες χιλιάδες οδηγοί σχημάτισαν ουρές στα βενζινάδικα όλης της χώρας. Στη Ρουμανία υπάρχουν κυρίως αλυσίδες με βενζινάδικα + λίγοι ιδιώτες. Οι αλυσίδες αυτές άρχισαν να αλλάζουν τις τιμές κάθε μία ώρα (!) και τις έφτασαν γρήγορα στα 2 Ευρώ / λίτρο, στοιχείο που επέτεινε το χάος… Η Ρουμανία είναι ανοικτή και απελευθερωμένη αγορά, για αυτό και εκεί θα βρούμε πολλές εταιρείες, από πολλές χώρες. Όμως, σύμφωνα με δημοσιεύματα, σε αυτή τη διαδικασία πρωτοστάτησε η ουγγρική εταιρεία πετρελαιοειδών MOL (οι Ρουμάνοι έχουν σχέσεις με τους Ούγγρους όπως εμείς με τους Τούρκους). Η μέρα τελείωσε με κάποιους σε χωριά να γεμίζουν με πετρέλαιο ακόμη και κάδους σκουπιδιών…

6. Στη Ρουμανία υπάρχει Καπιταλισμός: Δηλαδή ο ιδιώτης είναι ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει, σεβόμενος τους νόμους, μα και το Κράτος μπορεί να παρέμβει στην αγορά όταν εντοπίσει προβλήματα. Ξημέρωσε λοιπόν η επόμενη ημέρα και άρχισαν να λαμβάνουν χώρα μία σειρά από συμπτώσεις…

• Όλοι (όλοι όμως) οι Εφοριακοί παράτησαν κάθε δουλειά που είχαν και έλαβαν εντολή να πάνε όλοι και να ελέγξουν όλα τα πρατήρια βενζίνης της χώρας.
• Όλοι (όλοι όμως) οι υπάλληλοι άλλων κρατικών υπηρεσιών, από Επιθεώρηση Εργασίας, Υγειονομικό κλπ, παράτησαν κάθε δουλειά που είχαν και έλαβαν εντολή να πάνε όλοι και να ελέγξουν τις συνθήκες που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά τους σε όλα τα βενζινάδικα της χώρας

7. Μετά από αυτή τη συμπτωματική κινητοποίηση των αρχών να ελέγξουν τον τρόπο λειτουργίας των βενζινάδικων της χώρας, επιβλήθηκαν πρόστιμα μερικών εκατομμυρίων Ευρώ. «Αστείο ποσό», θα πει κάποιος. Σωστά. Όμως μετά από αυτή την «επιχείρηση» εντελώς συμπτωματικά η τιμή της βενζίνης και του πετρελαίου την επόμενη μέρα επέστρεψε στα 1,50 – 1,60 Ευρώ, όπου και παραμένει ως σήμερα. Πρώτη στις μειώσεις έτυχε να είναι η ουγγρική MOL, που ζήτησε συγνώμη λέγοντας ότι έγινε λάθος. Κάποιοι δημοσιογράφοι είπαν πως δεν φταίει η εταιρεία, κόλλησε το software.

Από τότε σταμάτησαν οι συμπτώσεις, οι αυθόρμητες ουρές και οι φωτογραφίες των περαστικών που κατά λάθος γίνονται viral, ενώ δεν χαλάνε άλλα τα software…

Το πλαφόν στις τιμές του ρεύματος και του φυσικού αερίου

Η απλή εφαρμογή του

8. Την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση της Ρουμανίας προχώρησε σε άλλα τρία βήματα για να προστατέψει τους πολίτες και να προσπαθήσει να διατηρήσει την οικονομία της χώρας σε μία κατάσταση προβλεψιμότητας. Έτσι, με βάση τις ανακοινώσεις του Ρουμάνου πρωθυπουργού τη Δευτέρα 14 Μαρτίου:

• Επιβλήθηκε για έναν χρόνο πλαφόν στις τιμές πώλησης του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου
• Για κατανάλωση ως 100 KW ηλεκτρικού ρεύματος τον μήνα, η τιμή θα είναι «κλειστή» στα 0,68 Λέι / KW (0.137 Ευρώ / KW).
• Για κατανάλωση από 100 ως 300 KW ηλεκτρικού ρεύματος τον μήνα, η τιμή θα είναι «κλειστή» στα 0,80 Λέι / KW (0.162 Ευρώ / KW).
• Τις επόμενες ημέρες θα καθοριστεί και η ταρίφα για τις μεγαλύτερες οικιακές καταναλώσεις ρεύματος.
• Για το φυσικό αέριο, η τιμή που θα πληρώνουν τα νοικοκυριά θα είναι 0,31 Λει / KW (0,063 Ευρώ / KW).
• Όλα τα επιπλέον κόστη θα τα καλύψει το κράτος, σε απευθείας συνενόηση με τις εταιρείες πώλησης ρεύματος, χωρίς να ασχοληθούν με κάτι άλλο οι πολίτες.

9. Οι εταιρείες στη Ρουμανία θα πληρώνουν κόστος ρεύματος 0,84 Λέι / KW (0,17 Ευρώ / KW) + ΦΠΑ και κόστος φυσικού αερίου 0,311 Λέι / KW (0,063 Ευρώ / KW) + ΦΠΑ.

Οι μεγάλοι καταναλωτές ρεύματος θα έχουν ειδικά πακέτα κρατικής βοήθειας με ακόμη πιο χαμηλές τιμές, για να στηριχθεί η παραγωγή στη χώρα.

Όλα τα επιπλέον κόστη θα καλυφθούν από το κράτος, χωρίς να κληθεί κάποια επιχείρηση να υποβάλλει έγγραφα κλπ.

• Οι συγκεκριμένες προτάσεις για το φυσικό αέριο δημοσιεύτηκαν ήδη ως Προεδρικό Διάταγμα την Πέμπτη 17.03, για να προχωρήσει η εφαρμογή τους. Θα ακολουθήσει και το αντίστοιχο Διάταγμα για το ηλεκτρικό ρεύμα.

10. Η Ρουμανία θα ζητήσει επίσημα από την Ευρωπαϊκή Ένωση να χρησιμοποιήσει όλα τα αδιάθετα Ευρωπαϊκά κονδύλια που διαθέτει για να καλύψει το κόστος αυτών των μέτρων.

Το φυσικό αέριο στη Μαύρη Θάλασσα

11. Η Ρουμανία από το 2012 είχε προχωρήσει το θέμα της εκμετάλλευσης των ενεργειακών οικοπέδων που έχει ορίσει στη Μαύρη Θάλασσα. Οι έρευνες προχώρησαν και αποκαλύφθηκαν μεγάλα κοιτάσματα, όμως η σοσιαλιστική κυβέρνηση της περιόδου 2017 – 2020 άλλαξε τον νόμο για την εκμετάλλευσή τους, παγώνοντας τις επενδύσεις.

Αυτές τις μέρες οι Ρουμάνοι ξεμπλόκαραν και το συγκεκριμένο θέμα, για να ξεκινήσουν και πάλι οι διαδικασίες και τα επόμενα χρόνια να αρχίσει να παράγεται φυσικό αέριο από εκεί, καθιστώντας τη χώρα 100% ενεργειακά αυτόνομη, αλλά και εξαγωγέα φυσικού αερίου.

(Ένα μάθημα για εμάς τους Έλληνες: Από την ώρα που θα ξεκινήσουμε σοβαρά ένα τέτοιο θέμα, θα απαιτηθούν 8 – 10 χρόνια μέχρι να αρχίσει η παραγωγή. Αν στο μεσοδιάστημα εκλέξουμε κανέναν «λεβέντη τσολιά» που μπλοκάρει τη διαδικασία με εθνικιστικές κορώνες, τότε η καθυστέρηση θα είναι ανάλογη, μιας και από ό,τι φαίνεται, οι μεγάλοι πετρελαϊκοί κολοσσοί μάλλον δεν εκβιάζονται…»

Σταθερό το νόμισμά τους

Ενώ πολλοί στην Ελλάδα νομίζουν ότι οι Ρουμάνοι έχουν πρόβλημα με τον πόλεμο στην Ουκρανία (και παράλληλα διάφοροι φίλοι μου στη Ρουμανία με ρωτούν πότε θα ξεκινήσει ο πόλεμος… Ελλάδας – Τουρκίας, πόλεμος που θα κερδίσουμε, όπως τους λένε διάφοροι άνθρωποι «που ξέρουν»), στην πράξη οι Ρουμάνοι κρατάνε την παραγωγή τους και στηρίζουν την οικονομία τους. Από που φαίνεται αυτό; Μα από τον πιο ξεκάθαρο δείκτη, το νόμισμα της χώρας, το Λέι. Από την έναρξη του πολέμου και μετά, το εθνικό νόμισμα της Ρουμανίας δεν έχει υποτιμηθεί ούτε 0,1%! Παραμένει στα περίπου 4,95 Λέι / 1 Ευρώ, όπως ήταν και πριν. Την ίδια ώρα οι καταθέσεις κοντεύουν να γίνουν διπλάσιες από τα δάνεια και το τραπεζικό τους σύστημα έχει σταθερότητα.

(Προβλήματα υπάρχουν και στη Ρουμανία, όπως και σε όλες τις άλλες χώρες του κόσμου, τίποτε όμως ιδιαίτερα παράξενο ή έξω από τα συνηθισμένα).

Αυτά για τη Ρουμανία, που με ρωτάτε καθημερινά. Μεταξύ μας, μην ψάχνετε εκεί μεγάλες δυσκολίες, δεν θα βρείτε. Ακόμη και τα δάνειά τους είναι 70% σε τοπικό νόμισμα, δεν θα έχουν ιδιαίτερα θέματα ό,τι και αν γίνει διεθνώς.

Και αν κάποιος πάει ξανά μέσα στην αναμπουμπούλα να «παίξει μπάλα», θα βρει απέναντί του όλον τον κρατικό μηχανισμό…

Εσύ τι γνώμη έχεις;