Αθήνα, Ιούνιος 2020. Μετά από 3 ώρες συσκέψεων…
– «Ήρθες εδώ για να με συμβουλέψεις επαγγελματικά, ή για να μου κάνεις μαθήματα ψυχολογίας και… Χριστομάθειας;»
Η: «Μου ζήτησες να έρθω για να αναδιοργανώσουμε τη δουλειά σου, να λύσουμε τα προβλήματα που τόσα χρόνια βάζεις κάτω από το χαλί και να της δώσουμε νέα προοπτική, να ξεμπλοκάρουμε τα πάντα και να μπούμε σε φάση ανάπτυξης…»
– «… και τι σχέση έχουν όλα αυτά με το να μιλάω καλά στους υπαλλήλους μου και να τους πληρώνω παραπάνω;»
Η: «Μα πώς θα στήσεις το οικοδόμημά σου σε γερές βάσεις, αν δεν φτιάξεις επιτέλους μία πολύ καλή ομάδα γύρω σου;»
– «Εγώ σε φώναξα για να μου πεις τι δεν ξέρω… επειδή τα πάτε καλά στις δουλειές σας με τον αδερφό σου και θέλω να κάνω και εγώ τα ίδια στον κλάδο μου. Εγώ σε πληρώνω για…»
Η: «… με πληρώνεις γιατί μόνο έτσι υπάρχει περίπτωση να με ακούσεις και σου λέω πως όλα από εδώ και πέρα θα αρχίζουν και θα τελειώνουν στους εργαζομένους μίας εταιρείας!»
– «Δηλαδή οι δικές μου οι ιδέες δεν μετράνε; Οι επενδύσεις μου; Τα πάντα; Μόνο αυτοί μετράνε;»
Η: «Οι ιδέες που έχουμε εμείς οι επιχειρηματίες μπορούν να μας φτάσουν ως ένα σημείο. Μετά από αυτό μόνο με καλή ομάδα μπορούμε να πάμε παρακάτω, ενώ συχνά χωρίς καλή ομάδα θα χάσουμε και αυτά που κτίσαμε. Κάποιος πρέπει να υλοποιήσει τις ιδέες αυτές!»
– «Μα εγώ…»
Η: «Αν θέλεις απλά να σου πω ότι έχεις δίκιο, άστο να μείνουμε φίλοι. Να σε κοροϊδεύω δεν μπορώ. Ξύπνα, ζούμε πλέον σε νέα εποχή…»
«Οι τεμπέληδες και τα επιδόματα» = Οι μεγαλύτεροι μισθοί
– «Αυτός ο Μητσοτάκης μας κατέστρεψε με τα επιδόματα που μοιράζει στον κόσμο! Τα παίρνουν οι τεμπέληδες και δεν θέλουν να δουλέψουν! Κάθονται στο σπίτι τους και βλέπουν τηλεόραση και απορρίπτουν τις δουλειές!»
Η: «Σε όλον τον πλανήτη έγινε αυτό, το ίδιο θα έκανε όποιος και να κυβερνούσε, παγκόσμιο είναι το πρόβλημα. Να σου κάνω όμως και εγώ μια ερώτηση: Εσύ πιστεύεις πως μπορεί κάποιος να επιβιώσει εύκολα με 400 – 500 Ευρώ; Καλώς ή κακώς, οι άνθρωποι αυτοί έχουν αποκτήσει τη συγκεκριμένη νοοτροπία, μιας και η πλειοψηφία των Ελλήνων είτε είναι στο δημόσιο, είτε θέλουν να μπουν, είτε θέλουν να συμπεριφέρονται σα να βρίσκονται εκεί…»
– «…πες τα, για αυτό και εγώ τους βρίζω, τους τα λέω…»
Η: «Μα δεν έχει νόημα να βρίζεις και να προσβάλλεις κάποιον! Αυτός είναι και δεν θα αλλάξει! Εσύ τον λες τεμπέλη, αυτός έχει πειστεί ότι θέλεις να τον εκμεταλλετείς και το αρνείται! Μήπως είναι η ώρα να ψάξουμε εργαζομένους με μεγαλύτερο μισθό, από τους οποίους θα έχουμε και περισσότερες απαιτήσεις να δουλέψουν σωστά;»
– «Μα δεν βγαίνω, εγώ χρειάζομαι τόσα χέρια για τη δουλειά…»
Η: «Με δεδομένο ότι δεν πρόκειται να τα βρεις και θα συνεχίσεις να κλαίγεσαι και να βρίζεις αναίτια, θέλεις να βρούμε μία λύση ή απλά να παραπονιέσαι, να ανακυκλώνεις υπαλλήλους κάθε εβδομάδα και μήνα και να μην έχεις χρόνο για τίποτε άλλο;»
– «Ναι, μου έχουν βγάλει την ψυχή…»
Η: «Μήπως λοιπόν να δούμε αν μπορούμε να επενδύσουμε ένα ποσό, να αυτοματοποιήσουμε κάποιες δουλειές, να μειώσουμε τις αναγκαίες θέσεις εργασίας και να αυξήσουμε τις αποδοχές των ανθρώπων που θα εργαστούν; Να δούμε και πώς μπορούμε να προσφέρουμε περισσότερα υλικά κίνητρα και να τους ενημερώσουμε για το πλάνο ανάπτυξης που έχει η εταιρεία, να ξέρουν ότι μπορούν να πάρουν προαγωγές στο άμεσο μέλλον αν δουλέψουν καλά;»
– «Θα με κατηγορήσουν ότι διώχνω κόσμο… και αυτοί οικογένεια έχουν…»
Η: «Για αυτό και είναι καλό να βρούμε τρόπο να τους πληρώσεις μεγαλύτερο μισθό, χωρίς να διαλύσεις την επιχείρησή σου. Πάντως αν δεν αυξήσεις τους μισθούς, προσωπικό δεν θα βρεις».
«Έχουν κακή νοοτροπία» = μάθε τους το σωστό
– «Άσε, ρε Ηλία, λες και δεν τα ξέρεις… Και να δώσουμε μεγαλύτερους μισθούς, ο κόσμος έχει κακή νοοτροπία, δεν δουλεύει. Δεν νοιάζονται οι περισσότεροι, τα κάνουν όλα λάθος, είναι μαθημένοι στραβά… αν δεν τα πιάσω εγώ τα πάντα στα χέρια μου…»
Η: «Τα ίδια έλεγα και εγώ παλιά, μαζί τα λέγαμε και με τον αδερφό μου. Όμως μόνο όταν δώσαμε την ευκαιρία σε κάποιους ανθρώπους να μας αποδείξουν την αξία τους, μόνο τότε πήγαμε μπροστά».
– «Εσύ δεν ξέρεις, η δικιά μου η δουλειά είναι η εξαίρεση…»
Η: «Όλες οι δουλειές εξαίρεση είναι. Όμως, για να σου πω ένα παράδειγμα… όταν είδαμε ότι μία συνεργάτιδά μας δεν απέδιδε σε κάποια συγκεκριμένα καθήκοντα, καθήσαμε μαζί της, μιλήσαμε, βρήκαμε τι της αρέσει και μπορεί να το κάνει στην εταιρεία και σιγά σιγά έφτασε να διαπρέπει!»
– «Τυχεροί ήσασταν… εγώ πρέπει να τα ελέγξω όλα από την αρχή ως το τέλος, αλλιώς θα γίνουν χάλια»
Η: «Έχεις φτιάξει διαδικασίες στην εταιρεία; Όχι τίποτε το πολύπλοκο, αλλά απλά πράγματα και ξεκάθαρα, που θα πρέπει να ακολουθεί κάποιος για να γίνει σωστά η δουλειά;»
– «…»
Η: «Έχεις ασχοληθεί να τους εξηγείς αναλυτικά και να τους δείξεις ξανά και ξανά κάθε θέμα; Να τους δώσεις πληροφορίες να μάθουν για τα προϊόντα, να καταλάβουν πώς βγαίνει το αποτέλεσμα που πουλάτε;»
– «Γιατί να το κάνω όλο αυτό;»
Η: «Για να αντιληφθούν που ήρθαν, για να δεις ποιοι είναι οι χαβαλέδες που δεν νοιάζονται και ποιοι οι άξιοι που ενδιαφέρονται και θα σε ακολουθήσουν. Μία εταιρεία κατασκευών στη Ρουμανία έκανε το εξής πείραμα: Αντί οι εργάτες να δουλεύουν 8 ώρες τη μέρα, τα πρώτα 30 λεπτά τους έδιναν συμβουλές, τους έλεγχαν τον εξοπλισμό και τους εξηγούσαν ξανά και ξανά τα ίδια θέματα. Το αποτέλεσμα ήταν να τελειώσουν το κτήριο περίπου 4 μήνες πιο γρήγορα από αυτούς που δούλευαν παραδίπλα 8 ώρες ή και παραπάνω και απλά πήγαιναν στη δουλειά και έκαναν του κεφαλιού τους».
– «Δηλαδή να τρέχω πίσω τους;»
Η: «Να τους εκπαιδεύσεις και να ασχοληθείς μαζί τους. Αφεντικό σημαίνει να δίνεις το παρόν σε κάθε ανάγκη του συνεργάτη σου. Όχι να ουρλιάζεις όπως σε είδα την προηγούμενη φορά…»
Πες μου την απορία / ιδέα σου.
Έχεις κάποια ερώτηση; Θέλεις να αναλύσω περισσότερο κάποιο θέμα;
Γράψε μου για να τα πούμε!Πες μου τι σκέφτεσαι!
«Μόνο με φωνές καταλαβαίνουν» = φωνάζουν οι αδύναμοι
– «Και τι να κάνω; Αφού δεν έκανε αυτό που του είχα πει; Αφού δεν τον νοιάζει… εσύ δεν ξέρεις… Είναι πολλοί που μόνο με φωνές καταλαβαίνουν…»
Η: «Υπάρχει κάποια επιχείρηση στον κόσμο, μικρή ή μεγάλη, που θαυμάζεις;»
– «Πολλές»
Η: «Για σκέψου… σε ποια από αυτές ο ιδιοκτήτης φωνάζει κάθε τρεις και λίγο στους εργαζομένους του;»
– «…»
Η: «Οι αδύναμοι φωνάζουν, όχι οι δυνατοί. Οι δυνατοί εξηγούν, καθοδηγούν, εμψυχώνουν, λύνουν προβλήματα και όταν ο άλλος δεν παίρνει από λόγια, απολύουν. Αλλά πληρώνουν και καλύτερα από την αγορά, φτιάχνουν μία προοπτική για τον άνθρωπο, έτσι ώστε ο υπάλληλός τους να νιώσει πως έχει κάτι να χάσει, αν απολυθεί από τη δουλειά του».
– «Εγώ νομίζω ότι μια χαρά τα πάω και έτσι. Μόλις βάζω τις φωνές, να δεις πως τρέχουν όλοι! Βολίδα!»
Η: «Άρα εσύ πιστεύεις πως προσφέροντας χαμηλούς μισθούς, μην εξηγώντας τίποτε και ουρλιάζοντας όποτε κάτι δεν πάει καλά, θα στήσεις δουλειά σοβαρή. Εγώ θα έλεγα πως θα γίνεις ένας καλός επιστάτης των παλιών χρόνων, όχι επιχειρηματίας της νέας εποχής».
– «Πάλι με προσβάλλεις…»
Η: «Τι χρειάζεσαι λοιπόν εμένα και όλες τις αλλαγές που λέμε; Κάθησε στην καρέκλα σου, παρίστανε το μεγάλο αφεντικό, φώναξε και κάνε τον έξυπνο, νομίζοντας πως επειδή δίνεις σε κάποιον έναν μισθό, ελέγχεις και τη ζωή του. Μετά που θα σου φύγει, ή θα αδιαφορήσει για εσένα, πάνε στους φίλους σου να κλάψεις και να κατηγορήσεις τους εργαζομένους σου. Θα σου πουν και αυτοί πόσο δίκιο έχεις και αύριο θα μείνεις πάλι στα ίδια. Λεβέντη σε βρίσκω…»
Η: «Δηλαδή εσύ, εξυπνάκια, δεν φωνάζεις; Δεν θυμώνεις; Είσαι πάντα ήρεμος και νηφάλιος;»
– «Φώναζα παλιά, ήμουν και εγώ αρχοντοχωριάτης στο μυαλό. Έκανα όλες τις βλακείες και τα λάθη που κάνεις τώρα. Για δες με όμως σήμερα! Έχουμε με τον αδερφό μου 4 σοβαρές δουλειές, αναλαμβάνουμε και project όπως αυτό που κάνουμε μαζί, ενώ έχουμε και ελεύθερο χρόνο για εμάς! Αν όμως έρθεις στο γραφείο μας στο Βουκουρέστι δεν ακούγεται «κιχ», χρόνια έχουμε να σηκώσουμε τον τόνο της φωνής μας. Κάνουμε όλα όσα σου λέω να κάνεις και εσύ και σιγά σιγά κτίζουμε ομάδα, ανθρώπους που πληρώνουμε όσο πιο καλά μπορούμε, τους εκπαιδεύουμε και τους παρακολουθούμε για να μπορέσουμε να εμπιστευτούμε το αποτέλεσμα της δουλειάς τους».
«Να δουλεύουν παραπάνω» = η δουλειά μετά το 8ωρο να είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας
– «Και ξέρεις τι κάνουν τις 8 – 10 ώρες που δουλεύουν;»
Η: «Προσπαθούμε όσο μπορούμε να μη μένει κανείς μετά το 8ωρο, μιας και πρώτα από όλα είναι αντιπαραγωγικό. Επίσης τους έχουμε εξηγήσει πως θέλουμε να είναι συγκεντρωμένοι τις ώρες που δουλεύουν, ακριβώς για να μην τους κρατάμε παραπάνω».
– «Όμως όλοι όσοι μπορούν βάζουν τους εργαζομένους τους να δουλεύουν παραπάνω ώρες και ιδανικά δεν τους πληρώνουν περισσότερα χρήματα για αυτό».
Η: «Υπάρχουν δουλειές που δεν έχουν ωράριο, που πληρώνονται με βάση το αποτέλεσμα κλπ. Και ναι, σαφώς υπάρχουν και περίοδοι του χρόνου που θα ζητήσεις από κάποιον να κάνει το κάτι παραπάνω. Εκτός όμως από το να το πληρώσεις αυτό, θα πρέπει να του δείξεις πως του ζητάς την εξαίρεση, όχι τον κανόνα. Υπάρχουν και δουλειές που όλοι ξέρουν πως θα δουλέψουν περισσότερο, αλλά αυτές είναι επίσης οι εξαιρέσεις. Ο μπάρμαν δεν κοιτάει το ρολόι για να φύγει, αλλά σε πολλές άλλες δουλειές μπορείς και πρέπει να στέλνεις τον συνεργάτη σου σπίτι στην ώρα του».
– «Ρε συ, Ηλία, θα με χρεωκοπήσεις με όλες αυτές τις χαζομάρες που μου λες! Θα αυξηθούν στον ουρανό τα κόστη λειτουργίας μου!»
Η: «Το εύκολο είναι να μιλήσουμε για τα κόστη λειτουργίας. Το δύσκολο είναι να μιλήσουμε για την παραγωγικότητα, για τα κέρδη, για το τι γίνεται και τι δεν γίνεται. Πχ εμείς στη δουλειά μας το 2018 σταματήσαμε ολόκληρους τομείς δραστηριότητας, επικεντρωθήκαμε σε άλλους και έτσι ξεπεράσαμε μία δύσκολη συγκυρία»
– «Δηλαδή να σταματήσω κάτι από αυτά που κάνω;»
Η: «Ίσως να πρέπει, θα το δούμε στην πορεία. Προτιμάς να τα χάσεις όλα; Πόσους είδες να καταστρέφονται μην αλλάζοντας, όταν άλλαξε η αγορά και ο κόσμος;»
Θέλεις να επιβιώσεις / να μεγαλώσεις στη δουλειά σου; Δώσε το παράδειγμα και αντιμετώπισε τους συνεργάτες σου ως πολύτιμο κεφάλαιο της επιχείρησής σου
– «Εσύ δεν ξέρεις τι κόσμος υπάρχει εκεί έξω…»
Η: «Σωστά, έχω προσλάβει μόνο καμιά 500αριά άτομα όλα αυτά τα χρόνια…»
– «Και δεν απογοητεύτηκες από τη συμπεριφορά τους;»
Η: «Απο τους περισσότερους ναι, όμως ό,τι κτίσαμε με τον αδερφό μου, με σωστούς συνεργάτες τα κτίσαμε. Πχ παραδίδουμε βιολογικά φρουτολαχανικά σε 8 αλυσίδες σούπερ μάρκετ, σε 5 διαφορετικές περιοχές στη Ρουμανία, με πολλαπλές παραδόσεις σε κάποιες πόλεις. Γίνεται να πάνε όλα καλά, αν δεν φτιάξουμε ομάδα και διαδικασίες, αν δεν στηρίξουμε τους συνεργάτες μας και αν δεν τους αντιμετωπίσουμε ως κεφάλαιο της επιχείρησής μας;»
– «Χαλάρωσε, σε λίγο θα μας πεις ότι τους δίνεις και αυξήσεις χωρίς να σου ζητήσουν».
Η: «Εννοείται» (σ.σ. το φθινόπωρο του 2021 δώσαμε αυξήσεις σε όλους τους συνεργάτες μας στη Ρουμανία, ενόψει του αυξημένου κόστους διαβίωσης κλπ).
Αθήνα, Νοέμβριος 2021. «Μετά τις αλλαγές»
Πέρασαν πέντε μήνες… ο άνθρωπος που σχεδόν με έβρισε πριν 17 μήνες είναι πλέον διαφορετικός… σταματήσαμε 3 από τις 7 δραστηριότητες που είχε, ανεβάσαμε σοβαρά τους μισθούς των εργαζομένων που άξιζαν, αναδιοργανώσαμε τα πάντα, αλλάξαμε τον προσανατολισμό της εταιρείας, το value proposition προς τους πελάτες, το μήνυμα και το marketing, τις εσωτερικές διαδικασίες και πολλά άλλα (συν γίναμε πιο ευέλικτοι όπου μπορούσαμε), ενώ βάλαμε τις βάσεις και για την ανάπτυξη της δουλειάς του με υγεία, μετά από χρόνια στασιμότητα.
Η: «Είδες που γίνεται και αλλιώς τελικά; Βλέπεις ότι με το να παραμένεις ήρεμος και να φέρεσαι σωστά σταδιακά διώχνεις τους «τοξικούς» και αυτούς που δεν θέλουν να δουλέψουν και φτιάχνεις το κλίμα για τους υπόλοιπους;»
– «Εντάξει, γνωστά όλα αυτά, το θέμα είναι να το πάρει απόφαση κάποιος…»
Η: «… και να θυμάται πως ο δρόμος είναι μακρύς, στο επιχειρείν κανείς δεν κτίζει γρήγορα κάτι στέρεο και όταν αρχίσει να κτίζει, πάντα με την ομάδα του, μικρή ή μεγάλη, θα καταφέρει να το σηκώσει ψηλά».
– «Πότε θα έρθω στη Ρουμανία, να εξαπλωθούμε και εκεί;» μου απάντησε χαμογελώντας ο Έλληνας επιχειρηματίας που μέσα σε λιγότερο από ενάμιση χρόνο άλλαξε εντελώς τα δεδομένα της δουλειάς του και πιθανότατα και το μέλλον του.
Ασχολούμαι με το επιχειρείν από τα 18 μου χρόνια, ενώ δούλευα στην οικογενειακή επιχείρηση από πολύ πιο μικρός. Οι καιροί που ζούμε είναι πρωτόγνωροι και όλα όσα ξέρουμε θα αλλάξουν ακόμη περισσότερο. Εμείς που δημιουργούμε δουλειές, που ρισκάρουμε για να φτιάξουμε κάτι νέο, συχνά νιώθουμε «αφεντικά», προσπαθώντας να κρύψουμε άλλα ψυχολογικά μας θέματα μέσω του τρόπου που αντιμετωπίζουμε τους γύρω μας και πρωτίστως τους ανθρώπους που δουλεύουν κοντά μας.
Χρειάζεσαι σοβαρή καθοδήγηση για την επιχειρηματική / επενδυτική σου δραστηριότητα;
Κάθε μήνα συμβουλεύω ως 3 άτομα ή εταιρείες που χρειάζονται «μία out of the box προσέγγιση»
Γράψε μου για να μιλήσουμε! (Η υπηρεσία αυτή έχει κόστος)Δεν λέει κάποιος πως πρέπει να γίνεις «κορόιδο» και να σε εκμεταλλευτούν οι άλλοι, όμως όσο πιο γρήγορα καταλάβεις πως οι άνθρωποι αυτοί είναι συνεργάτες σου και το πολυτιμότερο κεφάλαιο της επιχείρησής σου, τόσο πιο γρήγορα θα ξεφύγεις προς τα πάνω. Αν δεν το βλέπεις αυτό, αν συνεχίσεις να «μιζεριάζεις» και να θεωρείς μόνο τον εαυτό σου έξυπνο, τότε πρώτα από όλους εσύ θα χάσεις, εσύ θα δεις τα τραίνα να περνούν και να μένεις πίσω.
Ξύπνα, αφεντικό! Πρώτα «υπηρέτες» είμαστε (των πελατών μας, των συνεργατών μας, του κράτους, της κοινωνίας) και μετά ο,τιδήποτε άλλο! Έτσι φτάνουν στην επιτυχία όλοι όσοι βλέπεις και απορείς πώς τα καταφέρνουν…
Με σκληρή δουλειά, αλλά και σεβασμό στους συνεργάτες τους…
Εσύ τι γνώμη έχεις;
(Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στις 16.11.2021 και τότε πάρα πολλοί μου επιτέθηκαν, αποκαλώντας με ονειροπόλο και εκτός πραγματικότητας. Τότε ήμουν ο μόνος στην Ελλάδα που άνοιξε αυτό το ζήτημα. Μερικούς μόλις μήνες πιο μετά, όλα όσα περιέγραψα τότε έχουν γίνει ήδη πραγματικότητα).
Διατυπώστε την άποψη σας