Να επενδύσω σε ιστιοπλοϊκό σκάφος προς εκμετάλλευση; Πόσο κάνει; Ποιες είναι οι παγίδες; 33 απαντήσεις

– «Ηλία, σκέφτομαι να επενδύσω σε ένα σκάφος»

Η: «Πολύ ωραία. Ποιο είναι το επιχειρηματικό σου σχέδιο;»

– «Θα πάρω 50% επιδότηση από το ΕΣΠΑ, θα πάρω και 40 – 50% δάνειο και θα το φέρω. Μετά είτε θα το δουλεύω εγώ και θα κονομάω 12 – 18% τον χρόνο, ή θα το νοικιάζω σε άλλον που θα μου δίνει 8 – 10%».

Η: «Θα σου δίνει 8 – 10% καθαρό, ή μεικτό έσοδο, από το οποίο θα πρέπει να αφαιρέσεις τα έξοδά σου;»

– «…»

Η: «Έχεις εξασφαλισμένο το δάνειο, με ελάχιστη ίδια συμμετοχή;»

– «Μα θα έχω και την επιδότηση…»

Η: «Η τράπεζα θέλει να δει ότι βάζεις και εσύ λεφτά ή θα σου ζητήσει πολλαπλάσιες εγγυήσεις. Πώς υπολόγισες το 18%; Θα το νοικιάσεις τόσο εύκολα; Που θα είναι η βάση του σκάφους;»

– «Ναι, εύκολα θα το νοικιάσω, θα στέκομαι στη μαρίνα και θα μαζεύω πελάτες. Θα δω που θα κάνω τη βάση του, όπου με συμφέρει».

Από το 2019 ως σήμερα μπορεί να με έχουν ρωτήσει πάνω από 100 άνθρωποι για επενδύσεις σε ιστιοπλοϊκά σκάφη, όμως με εξαίρεση τον φίλο μου τον Νίκο από το Πόρτο Ράφτη και άλλους 5 – 10 ανθρώπους, οι περισσότεροι μου λένε περίπου τα παραπάνω. Οκ, ο Νίκος ξέρει και από φαγητό και από πολλά άλλα, όμως επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι προσεγγίζουν το θέμα «επιπόλαια», τι θα έλεγες αν σήμερα ανοίξουμε το κεφάλαιο «επένδυση σε σκάφος», για να δούμε τι ακριβώς ισχύει στην πράξη και τι θα πρέπει να έχεις στο μυαλό σου αν σε ενδιαφέρει μία επένδυση σε αυτό το αντικείμενο;

(Όλες οι πληροφορίες που ακολουθούν είναι στοιχεία που συνέλλεξα μιλώντας με πολλούς ειδικούς του χώρου, προσωπικά δεν είμαι ένας από αυτούς, εγώ κατανοώ απλά το κομμάτι της επένδυσης).

1. «Τι είναι κυρίως ένα ιστιοπλοϊκό σκάφος προς εκμετάλλευση;»

Πολλά είδη σκαφών μπορούν να είναι προς αναψυχή ή εκμετάλλευση, όμως στην πράξη μιλάμε κυρίως για σκάφη με τις παρακάτω προδιαγραφές:

• Μήκος τουλάχιστον 40 πόδια (12,2 μέτρα)
• Monohull, με έναν πλωτήρα ( = το σκάφος «πατάει» στο νερό μονοκόμματα)
• Catamaran, με δύο πλωτήρες ( = το σκάφος «πατάει» στο νερό σε δύο σημεία)

2. «Γιατί να έχει τουλάχιστον 40 πόδια;»

Γιατί αφενός την περίοδο 2015 – 2019 ψηφίστηκε νόμος που λέει πως τα μικρότερα σκάφη υπόκεινται σε καταβολή ΦΠΑ κατά την αγορά τους, αφετέρου επειδή ένα μικρότερο σκάφος συνήθως έχει παραπλήσια έξοδα, όμως μικρότερη τιμή ενοικίασης. 

Άρα με αυτό το μέγεθος το σκάφος είναι «αυτό που πρέπει» για να παράξει χρήματα με τη βέλτιστη σχέση επένδυσης / κόστους – συντήρησης / εσόδων.

3. «Μέχρι πόσο μεγάλο έχει νόημα να είναι;»

Συνήθως η αγορά κινείται ως και τα 50 – 51 πόδια. Μετά πάμε στις εξαιρέσεις, που δεν αφορούν το κείμενο αυτό.

4. «Ποιες είναι οι υποδομές στην Ελλάδα;»

Αρχαϊκές / για γέλια / υποφερτές / αξιοπρεπείς / καλές (ανάλογα με το σημείο της Ελλάδας όπου βρίσκεσαι. Σε κάθε περίπτωση είμαστε πολύ πίσω στο θέμα, σκέψου ότι η Ελλάδα έχει υποπολλαπλάσιες θέσεις ελλιμενισμού σε σχέση με τον αριθμό των σκαφών που κινείται στην περιοχή μας το καλοκαίρι. Υπάρχουν λίγες σύγχρονες μαρίνες, αλλά και μαρίνες ή λιμάνια που το σκάφος παίρνει ρεύμα συνδέοντας 5 – 7 μπαλαντέζες. Η πλειοψηφία τους διοικείται από κρατικούς φορείς = συναντάμε από άψογους ανθρώπους που νοιάζονται για να βοηθήσουν τον τουρισμό της περιοχής, μέχρι παντελώς αδιάφορους.

5. «Πώς φορολογεί η Ελλάδα τα έσοδα από ενοικιάσεις σκαφών αναψυχής;»

Ο ΚΑΔ που αφορά τον κλάδο αυτόν έχει φορολογία 0% (μηδέν). Συνήθως οι περισσότεροι ιδρύουν μία ΝΕΠΑ, εταιρεία με αντικείμενο την εκμετάλλευση σκαφών. Μεταξύ μας, μπορείς να ιδρύσεις ακόμη και ΙΚΕ, πάλι τον ίδιο φόρο θα δώσεις. Ή ακόμη και να προσθέσεις τον ΚΑΔ σε ήδη υπάρχουσα επιχείρηση που έχεις (δεν συστήνεται).

Ο φόρος μερίσματος είναι κανονικά 5% επί του ποσού που αποσύρει κάποιος από την εταιρεία του.

Ο ΦΠΑ επί των ναυλώσεων είναι μία διαφορετική ιστορία. Χρεώνεις «24% στη μισή αξία του ναύλου» = 12% ΦΠΑ, όμως κάποια «πουλάκια» καλά πληροφορημένα επιμένουν ότι τα επόμενα χρόνια αυτό μπορεί να αλλάξει προς το χειρότερο.

(Σκέψου λοιπόν πόσο άσχετοι είναι αυτοί που πιστεύουν ότι κάποιος «ανοίγει εστιατόριο / καφέ για να ξεπλύνει λεφτά» και πληρώνει 13-24% ΦΠΑ + εργαζομένους, ενοίκια, ΙΚΑ, αναλώσιμα + φόρο κλπ).

6. «Είναι ο χώρος των σκαφών οργανωμένος και «κλειστός» για νέους παίκτες;»

Δεν θα έλεγα ότι ο χώρος είναι 100% οργανωμένος. Είναι σε φάση ανάπτυξης και αλλαγών. Υπάρχουν οι «μεγάλοι» του κλάδου, όμως συνεχώς ξεφυτρώνουν και νέοι παίκτες, σε διάφορες περιοχές της χώρας. Επίσης το μεγάλο ζήτημα είναι ότι με την πάροδο του χρόνου πολλοί έχουν «καβαλήσει το καλάμι» ( = στο άμεσο μέλλον θα έχουν προβλήματα) ή έχουν χάσει καλούς συνεργάτες. Χώρος υπάρχει για να μπει κάποιος, όμως συνεχώς αυξάνεται το επίπεδο σοβαρότητας που απαιτείται για να το κάνει με επιτυχία.

7. «Γιατί είναι τόσο σημαντικοί οι καλοί συνεργάτες;»

Χωρίς καλούς τεχνικούς να σε υποστηρίξουν, χωρίς καλή ομάδα πωλήσεων, θα εισπράξεις πολύ λιγότερα σε σχέση με αυτά που αναμένεις και θα καταλήξει να μην έχει ιδιαίτερο νόημα η επένδυση. Πχ αν το σκάφος θέλει μία μικρή επισκευή μέσα στο καλοκαίρι και σου πουν σε 2 εβδομάδες ( = 70% δεν θα έρθουν ποτέ), εσύ θα χάσεις εισόδημα από ενοικιάσεις 2 εβδομάδων ή και πολύ περισσότερων.

Όταν δεν ξέρεις έναν χώρο και μπαίνεις σε αυτόν, όλοι κοιτάνε να σε «δαγκώσουν» και οι καλοί επαγγελματίες είναι λίγοι. Μιλάμε για δουλειά που πρέπει να γίνει καλοκαίρι = πολλοί είναι οι τεχνίτες που «θα τους συμβεί κάτι» και δεν θα έρθουν ή θα πουν «ναι» σε 10 ανθρώπους και θα πάνε εκεί που θα πληρωθούν τα περισσότερα. Μη ρωτάς για τις αμοιβές τους. Ξέρουν ότι καίγεσαι και τους έχεις ανάγκη, φαντάσου υδραυλικό που ξέρει ότι το σπίτι σου έχει πλημμυρίσει.

Χωρίς καλή ομάδα, καλούς συνεργάτες, δεν κάνεις τίποτε, να το ξέρεις.

8. «Γιατί επιμένεις τόσο για το θέμα των πωλήσεων; Δεν θα βολευτώ με το να έχω το σκάφος αραχτό στη μαρίνα;»

Αφού ξεπεράσουμε το ερώτημα του αν θα βρεις χώρο να δέσεις ( = να παρκάρεις) στη μαρίνα, να ξέρεις ότι η πλειοψηφία των σοβαρών κρατήσεων (με τα μεγάλα ποσά, που ψάχνουν όλοι) γίνεται κυρίως ηλεκτρονικά. Αν πας στη μαρίνα σαν τον παραγωγό που πάει στη λαϊκή να πουλήσει τα πορτοκάλια του, μπορεί να βρεις καλές «κούρσες», μπορεί και όχι. Αν θεωρείς ότι η Ελλάδα θα είναι για πάντα τόσο «επιθυμητή» όσο ήταν το 2022, ίσως σε καλύπτει αυτό το μοντέλο. Αν όχι, θέλεις δουλειά και εκεί.

9. «Δηλαδή πώς να το δω το έργο; Όχι σε ετήσια βάση;»

Αυτές είναι δουλειές που τις κοιτάμε με ορίζοντα τριετίας / πενταετίας, τουλάχιστον. Κάποιες χρονιές θα πάνε πιο καλά, κάποιες όχι και τόσο. Για αυτό και την επένδυση αυτή θέλουμε να τη δούμε «μεσοσταθμικά», ψάχνουμε όχι να «μαζέψουμε όλο το χαρτί» τη μια χρονιά και την επόμενη να κυνηγάμε τους τουρίστες στη μαρίνα φωνάζοντας «ε, στάσου, σκάφος, σκάφος σου λέω» (σαν το αλησμόνητο «στάσου, μύγδαλα». Μας ενδιαφέρουν οι επαναλαμβανόμενοι πελάτες, αυτοί που θα δώσουν συστάσεις κλπ, για να κτίσουμε όσο καλύτερα μπορούμε μία βάση πελατών που θα μας βοηθήσει να σταθούμε όρθιοι και σε μία δύσκολη χρονιά, κρατώντας τον μέσο όρο μας.

Μας ενδιαφέρουν οι σχέσεις με εταιρείες από το εξωτερικό που θα μας στείλουν πελάτες, η επιμήκυνση της περιόδου που δουλεύει το σκάφος κλπ.

10. «Με τα σκάφη και τις τιμές τους τι παίζει;»

Μέχρι το 2020 οι τιμές των σκαφών αυξάνονταν περίπου 2 – 3% σε ετήσια βάση. Όμως μετά τον εκτροχιασμό των αλυσίδων παραγωγής και logistics, από το 2021 ως και το 2023 (για παραδόσεις εντός του 2023) οι τιμές φαίνεται ότι ανέβηκαν περίπου 40 – 45% πάνω από την τιμή του 2020. Όχι τυχαία, σε πολλές περιπτώσεις έχουν φτάσει άνθρωποι με σκάφη 1 – 2 ετών να μπορούν να τα πουλήσουν με την τιμή που τα αγόρασαν, ή και περισσότερο!

Από αυτά που καταλαβαίνω, από εδώ και πέρα η κατάσταση αρχίζει λίγο να ομαλοποιείται και σήμερα μου μεταφέρεται ότι οι παραγγελίες στα μεγάλα ναυπηγεία για τα επόμενα χρόνια δεν περιλαμβάνουν αυξήσει άνω του 8% ετησίως ( = κάτι που το 2020 είχε 100 Ευρώ, το 2023 έχει 140 – 145 και για το 2024 φαίνεται ότι θα κοστίζει 150 – 155).

Γενικά φαίνεται ότι από εδώ και πέρα μπορούμε να φτιάξουμε επιχειρηματικά σχέδια με περισσότερη ασφάλεια και λιγότερα ερωτηματικά στο θέμα του κόστους.

11. «Αν θέλω να πουλήσω το σκάφος μου, το πουλώ γρήγορα;»

Ένα σκάφος δεν είναι αυτοκίνητο για να πουληθεί και σε λίγες μέρες, ούτε και ακίνητο που μπορεί να χρειαστεί μήνες ή και παραπάνω. Ας πούμε ότι αν η τιμή πώλησής του δεν είναι τρελή, μπορεί να πουληθεί σε μερικούς μήνες. Υπάρχει ειδικό κοινό για το θέμα, δεν μπορείς να πιέσεις καταστάσεις. Σε αυτή τη συγκυρία οι τιμές είναι ψηλά και το ενδιαφέρον είναι σημαντικό, όμως αυτό ισχύει σήμερα.

12. «Ανέβηκαν οι τιμές των σκαφών. Οι ναυλώσεις ακολούθησαν;»

Ανέβηκαν και οι ναυλώσεις, όμως δεν ακολούθησαν την άνοδο του κόστους των σκαφών. Πχ αν το σκάφος ακρίβυνε κατά περίπου 40 – 45%, το μίσθωμα για να το ενοικιάσει κάποιος ανέβηκε περίπου 15 – 25%, ανάλογα με την περιοχή, πόσα έχει κάποιος, πόσο καινούρια και καλοσυντηρημένα είναι κλπ.

13. «Και τι περιμένει η αγορά για τις ναυλώσεις τα επόμενα χρόνια;»

Αυτοί που ξέρουν καλά το θέμα περιμένουν μία περαιτέρω άνοδο 5 – 10% τον χρόνο, έτσι ώστε αν δεν έχουμε κάποιο πρόβλημα στον τουρισμό μας το 2025 – 2026 να υπάρχουν καλύτερα περιθώρια κέρδους στον χώρο.

14. «Όλα καλά ως εδώ. Να αγοράσω σκάφος για παθητική ή ενεργητική επένδυση;»

Ενεργητική επένδυση σημαίνει ότι το σκάφος θα «το δούλέψεις» εσύ ο ίδιος, ξεχνάς μέρα και νύχτα και τρέχεις. Παθητική επένδυση σημαίνει ότι θα το αγοράσεις και θα το δώσεις προς εκμετάλλευση σε κάποιον σοβαρό επαγγελματία, εισπράττοντας ένα ετήσιο μίσθωμα.

Αν σκοπεύεις να κάνεις ενεργητική επένδυση και να ασχοληθείς προσωπικά με το θέμα, τότε υποθέτω πως τα ξέρεις όλα όσα γράφω και εκατό φορές περισσότερα. Αν έχεις την ομάδα για την επισκευή και τη δομή που απαιτείται για τις πωλήσεις, θα βγάλεις αρκετά χρήματα.

Προσωπικά δεν είμαι ειδικός, ούτε νιώθω έτοιμος να κυνηγάω τον μάστορα τον Δεκαπενταύγουστο / την καθαρίστρια κλπ. Για αυτό και το θέμα το προσεγγίζω ως παθητική επένδυση. Όμως αυτό δεν αποκλείει κάποιον που έχει τις γνώσεις να ασχοληθεί σοβαρά και να πετύχει μεγαλύτερες αποδόσεις από εμένα, αφού πρώτα μάθει στην πράξη τη δουλειά για 3 – 4 χρόνια.

15. «Αν κάνω παθητική επένδυση, που να δώσω βαρύτητα;

Αν λοιπόν επενδύσω στον χώρο με παθητική επένδυση, θα δώσω το σκάφος προς εκμετάλλευση σε κάποια σοβαρή και μεγάλη εταιρεία του χώρου (όπως κάνουν και πολλοί ιδιοκτήτες με το AirBnB), με έξι βασικές προτεραιότητες:

Α. Να είναι μία εταιρεία με παρελθόν, γνώση, σοβαρότητα και έτοιμους μηχανισμούς και συνεργάτες για όλα τα θέματα.

Β. Να προσπαθήσω μέσα από τη συμφωνία μου να προστατεύσω την αξία μεταπώλησης του σκάφους (γιατί τώρα ανεβαίνει, όμως μπορεί στο μέλλον να πέσει, όταν επιστρέψουμε στην κανονικότητα).

Γ. Να έχω ένα ετήσιο έσοδο που στην «καθαρή» του εκδοχή (με όλα πληρωμένα) να μου αποδίδει μία σοβαρή και αξιόλογη απόδοση. (Άκουσα ανθρώπους που παίρνουν καθαρά 4 – 5% και τους ρώτησα γιατί το κάνουν…)

Δ. Ιδανικά να πληρώνομαι κάθε μήνα και όχι μόνο στο τέλος της τουριστικής περιόδου, «στην εκκαθάριση».

Ε. Θα ζήταγα και μία εβδομάδα διακοπών με το σκάφος για εμένα 😊

ΣΤ. Να με σέβεται ο συνεργάτης μου και να έχω πλήρη πρόσβαση σε όλη την πληροφορία, να ξέρω τις ναυλώσεις που γίνονται, να έχω εικόνα των χρημάτων που εισπράττονται, να πληρώνομαι τακτικά και όχι «μετά από μήνες / ένα – δύο χρόνια». 

Το σκάφος ανήκει πάντα στον ιδιοκτήτη του και πάντα μπορεί να το πάρει και να το πάει σε άλλη εταιρεία / περιοχή (ανάλογα βέβαια και με τη συμφωνία που έχει υπογράψει).

16. «Τι τιμές «παίζουν» στην αγορά για να δώσεις το σκάφος σου σε μία μεγάλη εταιρεία κλπ;»

Από αυτά που ρώτησα, οι αποδόσεις που συνηθίζονται φτάνουν το 8 – 12%, μεικτά. Συνήθως η πληρωμή γίνεται «στην εκκαθάριση» τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο), με τις «καθαρές» αποδόσεις να κυμαίνονται περίπου στο 6 – 8%. 

Έχω εντοπίσει και δύο εταιρείες που δίνουν «μεικτές» αποδόσεις 15%, αλλά το κάνουν για συγκεκριμένο αριθμό σκαφών και είναι μάλλον η εξαίρεση και όχι ο κανόνας.

Υπάρχει ένας ολόκληρος μηχανισμός υπολογισμού πίσω από αυτές τις τελικές αμοιβές, όμως δεν θέλω να σε ζαλίσω.

17. «Αν επενδύσω λοιπόν, με τι ορίζοντα επένδυσης να το κάνω;»

Θα έλεγα ότι η πενταετία είναι ένα καλό σημείο αναφοράς. Σε αυτή την περίοδο θα έχεις εισπράξει ενοίκια ύψους περίπου 30 – 60% της αξίας της επένδυσης. Με βάση τις σημερινές τιμές, αν το πουλήσεις στην πενταετία θα πάρεις πίσω και το μεγαλύτερο τμήμα του κεφαλαίου σου (σήμερα μπορεί να σου μείνει και όλο το κεφάλαιο) = θα έχεις βγάλει ένα σημαντικό καθαρό κέρδος. Στη συνέχεια μπορείς να αγοράσεις ξανά ένα καινούργιο σκάφος.

Αν θελήσεις να το κρατήσεις μετά την πενταετία, δεν θα είναι η καταστροφή του κόσμου! Απλά θα αυξηθεί το κόστος συντήρησης και λογικά θα μειωθεί το ύψος των ναύλων / του ενοικίου που θα εισπράττεις. Πάντως στη δεκαετία καλό θα είναι να το αλλάξεις σε κάθε περίπτωση.

18. «Και αν πάρω επιδότηση μέσω ΕΣΠΑ, θα διπλασιάσω τις αποδόσεις μου. Σωστά;»

Αναλόγως. Ξέρω αρκετούς που κατέθεσαν φακέλους, τους εγκρίθηκαν χρηματοδοτήσεις και μετά απλά κατέληξαν να πουλήσουν τον φάκελό τους, μιας και δεν μπορούσαν να υλοποιήσουν το έργο. Ναι, η επιδότηση είναι καλό πράγμα, απλά να θυμάσαι πως εκτός από τους γενικούς κανόνες που ισχύουν για τις επενδύσεις με ευρωπαϊκά προγράμματα, ο κλάδος έχει αρκετές ιδιαιτερότητες:

• Ακόμη δεν ξέρουμε πότε θα βγουν τα νέα προγράμματα και τι θα λένε αυτά, ποιους όρους θα έχουν και αν θα αφορούν τους «μικρότερους» ή τους «μεγαλύτερους» παίκτες.

• Επίσης υπάρχουν και τα κατά τόπους προγράμματα Leader, όπου κάποια θα κλείσουν αμέσως και κάποια θα έχουν χώρο για καιρό. (Όχι, μη με ρωτάς αν έχει λογική σε μία ορεινή περιοχή το Leader να επιδοτεί αγορά σκάφους που θα δραστηριοποιηθεί σε άλλο σημείο της Ελλάδας. Έχω πάψει να ασχολούμαι, αποδέχομαι ότι έτσι είμαστε εμείς οι Έλληνες και μας αγαπώ με τα ελαττώματά μας).

• Ευρωπαϊκό πρόγραμμα δεν σημαίνει ότι «θα πάρω 40 – 50% από την επιδότηση, θα βρω και ένα δάνειο και εγώ δεν θα βάλω σάλιο». Όποιος ξεκίνησε με αυτό το σκεπτικό συνήθως δεν έκανε τίποτε, ή απλά ξύπνησε στην πραγματικότητα και προσγειώθηκε ή παρέμεινε «ονειροπόλος» και έχασε τα λεφτά του. (Το ότι έχεις κερδίσει μία επιδότηση δεν σημαίνει ότι έχεις και bankability, που λέμε στην Κατερίνη, δηλαδή ότι οι τράπεζες σε θεωρούν αξιόχρεο για να σου δανείσουν).

• Είναι ειδικοί οι «ΕΣΠΑτζήδες» (μελετητές που καταθέτουν προτάσεις επενδύσεων για εθνικά και ευρωπαϊκά κονδύλια) που ασχολούνται και καταλαβαίνουν τα σκάφη. Δεν είναι κάτι που μπορεί να χειριστεί όποιος να’ ναι.

• Χρειάζεσαι πολύ καλό συνεργάτη / σύμβουλο / μαέστρο που θα σε καθοδηγήσει στη σωστή επιλογή του σκάφους που θα αγοραστεί μέσω της επιδότησης και το πώς αυτό θα συνδυάζει καλή τιμή, σχετικά γρήγορη παράδοση και εμπορευσιμότητα. Το αυτό ισχύει και για τα παρελκόμενα του σκάφους (να’ ξερες πόσοι την πατάνε εδώ…)

• Είναι ανάγκη να έχεις ήδη στήσει σοβαρό επιχειρηματικό σχέδιο και να ξέρεις τι θα κάνεις με την επένδυσή σου. Θα σε βοηθήσει να αποφύγεις λάθη και πεταμένα λεφτά.

• Δώσε και βαρύτητα στη μάρκα που θα αγοράσεις και το όνομα του ναυπηγείου + τους χρόνους παράδοσης που έχει αυτό. Μη σκέφτεσαι «έλα μωρέ, σιγά τι έγινε», γιατί μία καθυστέρηση μηνών μπορεί να σου κοστίσει μία χαμένη τουριστική περίοδο.

19. «Οκ, το’ πιασα. Για τα σκάφη έχεις να μου πεις τίποτε άλλο, ή να αρκεστώ σε αυτά που έγραψες πιο πριν;»

Βεβαίως, τα πάντα για την ενημέρωσή σου!

• Όπως είπαμε, το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς ιστιοπλοϊκών σκαφών, ίσως και 75%, αφορά τα σκάφη με μήκος 40 – 50 πόδια (12 – 15 μέτρα).

• Στα μικρότερα επιβάλλεται ΦΠΑ στην αγοραπωλησία τους και συνήθως δεν τα προτιμά κανείς (παρά το ότι θεωρητικά σε μερικά χρόνια θα έχει συμψηφιστεί το ποσό του ΦΠΑ που έχει καταβληθεί). Είναι θέμα ρευστότητας και βελτίωσης του Return on Equity (η απόδοση στα λεφτά μου. Πχ μία επένδυση κοστίζει 100 και δίνει κέρδος 20. Αν δώσω τα 100, θα έχω απόδοση 20%. Αν δώσω τα 20 και τα 80 τα πάρω δάνειο, τότε θα έχω απόδοση 100% στα λεφτά μου, αυτό είναι σε γενικές γραμμές το Return on Equity, ή  RoE)

• Ασχολούμαστε λοιπόν με Monohull ή Catamaran, που έχουν περίπου μοιρασμένη την αγορά τους στην Ελλάδα.

20. «Δηλαδή απορρίπτεις τελείως τα σκάφη με μήκος πάνω από 50 πόδια;»

Τα σκάφη με μήκος άνω των 50 ποδιών χρειάζονται πλήρωμα (crew charters) και δεν μπορούν να πλοηγηθούν από ιδιώτη χωρίς δίπλωμα = η αγορά μικραίνει και απευθυνόμαστε σε πολύ λιγότερους πελάτες. Υπάρχουν και αυτοί, αλλά δεν αποτελούν τον «όγκο» των πελατών που ενοικιάζουν σκάφη.

21. «Για μηχανοκίνητα σκάφη γιατί δεν γράφεις κάτι;»

Το ενδιαφέρον για μηχανοκίνητα σκάφη έχει υποχωρήσει λίγο τα τελευταία χρόνια, λόγω των πολύ ακριβών καυσίμων. Κάποιοι υπολογίζουν ότι θα πρέπει να γίνει επένδυση 5.000.000 Ευρώ σε μηχανοκίνητο σκάφος, έτσι ώστε να είναι αρκετά μεγάλο και να απευθύνεται σε πελάτες που δεν ενδιαφέρονται αν θα ξοδέψουν πχ 20.000 για να το ενοικιάσουν για τρεις μέρες και δώσουν και άλλα 15.000 Ευρώ για τα καύσιμα που θα χρειαστούν.

22. «Για πάμε… τι άλλο ξέρεις για τα Monohull; Τι τιμές έχουν;»

Όταν μιλάμε για ένα σκάφος, συνήθως έχουμε στο μυαλό μας τρία στοιχεία:

Α. Ασχολούμαστε με το entry level (δηλαδή από που ξεκινάνε οι τιμές)

Β. Αναφερόμαστε σε σκάφος που το παραγγέλνουμε σήμερα και θα μας έρθει σε 12 μήνες περίπου (αν έχουμε τον κατάλληλο συνεργάτη)

Γ. Δίνουμε σημασία στο να μιλάμε για κάτι που το έχουμε «με το κλειδί στο χέρι», έχοντας εξοφλήσει:

• Το ναυπηγείο
• Το κόστος μεταφοράς
• Τον εκτελωνισμό
• Τα πάσης φύσεως παράβολα
• Όλες τις άδειες που θα εκδοθούν (σωστικών μέσω, πυροσβεστικών μέσων, τηλεπικοινωνιακού σταθμού, λυμάτων κλπ)
• Την ασφάλεια (εδώ ρώτα με, θα επανέλθω)
• Τα σωστικά μέσα
• Τα κλινοσκεπάσματα κλπ

Έτσι το σκάφος αυτό θα είναι έτοιμο να ναυλωθεί.

Ένα τέτοιο Monohull με τρεις καμπίνες ξεκινάει από τις 300.000 Ευρώ για τα 40 πόδια και φτάνει ως τις 500.000 Ευρώ για τα 50 πόδια.

Συνήθως όμως προτιμώνται τα πιο μικρά, μιας και τα πιο μεγάλα ανταγωνίζονται τα Catamaran.

23. «Και τι τιμές ενοικίασης να περιμένω για ένα Monohull;»

Κατ’ αρχάς, εξαρτάται από την περιοχή που το έχεις ελλιμενισμένο. Προσπαθώντας να το δούμε γενικά και να μην ξεκινήσω να σου κάνω έρευνα αγοράς ανα περιοχή, ας πούμε ότι τον Απρίλιο θα ξεκινήσεις με 1.500 Ευρώ / εβδομάδα και τον Αύγουστο θα φτάσεις και τα 5.000, ή και 6.000 Ευρώ / εβδομάδα, αν έχεις οργανωμένο καλά το τμήμα ενοικιάσεων.

24. «Αυτά τα λεφτά είναι δικά μου όλα;»

Όχι, υπάρχουν διάφοροι ενδιάμεσοι που θα πληρωθούν για να σου φέρουν τον πελάτη και μπορεί στο τέλος να καταλήξεις με το 50 – 75% του ποσού αυτού.

25. «Για τα Catamaran τι ισχύει; Πόσο πιο ακριβά είναι;»

Δεν σου ξαναγράφω τα ίδια για το entry level κλπ. Πάμε κατευθείαν στο ζουμί:

• Στα Catamaran υπάρχει το «παράθυρο» του σκάφους Excess 11, που αν έχεις «γάτο» συνεργάτη / σύμβουλο, θα σου το φέρει σωστά και όπως πρέπει. Θέλει «σοφά μελετημένο» εξοπλισμό και θα χρειαστεί γεννήτρια και κλιματισμό. Η τιμή του είναι περί τα 450.000 Ευρώ.

• Τα υπόλοιπα μοντέλα ξεκινούν από τα 550.000 – 650.000 Ευρώ και φτάνουν ως και τα 1.200.000 Ευρώ (για σκάφος με 51 πόδια μήκος)

26. «Από που θα το πάρω; Ποιες είναι οι βασικές χώρες παραγωγής;»

Η αγορά έχει 6 – 7 μεγάλα brands, με χώρα παραγωγής κυρίως τη Γαλλία και λιγότερο τη Γερμανία.

Φυσικά υπάρχουν και σκάφη που φτιάχνονται στη Νότια Αφρική, τη Σλοβενία, την Τυνησία κλπ, όμως συνήθως αυτά προορίζονται για ιδιωτική χρήση. Η αγορά της ενοικίασης προτιμά τα σκάφη από Γαλλία ή Γερμανία. 

(Τα μηχανοκίνητα σκάφη είναι κυρίως Ιταλικά).

27. «Στα Catamaran τι τιμές ενοικίασης να περιμένω;»

Για τις τιμές εκτός της καλής περίοδου δεν χρειάζεται να στο αναλύσω ξανά, καταλαβαίνεις ότι θα είναι μικρότερες από αυτές του Ιουλίου και του Αυγούστου.

Το Excess 11 μπορεί να φτάσει τα 6.000 Ευρώ / εβδομάδα τον Αύγουστο ( αυτός που ανέφερα παραπάνω ότι δίνει μεγαλύτερες αποδόσεις μου είπε ότι καταφέρνει να φτάσει και πιο ψηλά, στα 8.000 – 9.000 / εβδομάδα μιας και ξέρει τη δουλειά + έχει ομάδα).

Τα υπόλοιπα Catamaran μπορούν να φτάσουν και τις 10.000 – 15.000 –20.000 Ευρώ / εβδομάδα, με πιο συνηθισμένα τα 10 – 15.000 Ευρώ / εβδομάδα στην καλύτερη περίοδο.

Φυσικά έχει σημασία και το σημείο αφετηρίας τους.

28. «Τις πιο καλές αποδόσεις σε ποια Catamaran τις πιάνω;»

Μου έχουν πει τρεις διαφορετικοί γνώστες του χώρου ότι η πιο ελκυστική απόδοση επιτυγχάνεται όταν κάποιος επενδύει σε Catamaran με 46 – 51 πόδια. Αυτά όμως απευθύνονται σε λιγότερους επενδυτές.

29. «Αν δεν μπω σε αναπτυξιακό και αγοράσω σκάφος ελαφρώς μεταχειρισμένο; Τι γίνεται τότε;»

Αν έχει ηλικία ως 2 – 3 ετών, στη σημερινή Ελληνική αγορά μπορεί το σκάφος αυτό να πάρει περίπου τα ίδια εισοδήματα με ένα νέο.

30. «Καλή η επένδυση, καλά τα έσοδα. Από έξοδα τι να υπολογίσω περίπου;»

Χωρίς να υπάρχει ακριβές ποσό (μιας και αλλάζουν τα τέλη ελιμενισμού κλπ)

Έστω ότι αγοράζω ένα Catamaran «με το κλειδί στο χέρι» με 650.000 Ευρώ. Τι έξοδα έχω ετησίως:

• Ελλιμενισμός, χειμερινή συντήρηση, ασφάλεια, πάσης φύσεως τέλη, ανανεώσεις αδειών, αναλώσιμα περίπου
• Ο ΦΠΑ των μισθώσεων
• Ο λογιστής και η έδρα της εταιρείας
• Όλα αυτά μαζί είναι περίπου 32.000 Ευρώ (συν πλην 10%)

Στο Excess 11 τα ετήσια έξοδα θα είναι λίγο πιο χαμηλά, περί τα 28.000 – 30.000 Ευρώ (πάντα με απόκλιση 10%)

Στο Monohull τα ετήσια έξοδα είναι 20.000 Ευρώ τον χρόνο για τα πιο μικρά και περί τα 25.000 Ευρώ για τα πιο μεγάλα.

(Στα μεγάλα Catamaran με μήκος 51 πόδια το ετήσιο κόστος είναι 40.000 – 45.000 Ευρώ).

31. «Είναι τόσο σημαντική η ασφάλεια;»

Δες ένα σκάφος να βυθίζεται και σκέψου να είναι το δικό σου και να μην είναι ασφαλισμένο…

Και δεν φτάνει να είναι ασφαλισμένο, αλλά να είναι και σωστά ελλιμενισμένο. Πχ αν το ελλιμενίσεις σε χώρο που δεν είναι οργανωμένη μαρίνα, κινδυνεύεις σε μία κακιά στιγμή να σου πει η ασφαλιστική εταιρεία ότι δεν τήρησες τους όρους φύλαξης του σκάφους. (Πχ κάποιοι «δένουν» στην Αίγινα που είναι απέναντι από την Αττική. Εκεί όμως ο χώρος ελλιμενισμού δεν είναι προστατευμένος από τον καιρό = μπορεί να ξυπνήσεις με εκπλήξεις…

Σε γενικές γραμμές πάντως οι δύο μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες του χώρου, η Yacht-Pool και η Pantaenius έχουν καλό όνομα και πολλοί άνθρωποι της αγοράς μου είπαν ότι αποζημιώνουν γρήγορα.

32. «Εντάξει, όλα μου τα είπες εκτός από τις «πιάτσες» που υπάρχουν στην Ελλάδα»

Συνήθως οι βασικές επιλογές ελλιμενισμού στην Ελλάδα των ελλειπέστατων υποδομών είναι:

• Ο Άλιμος και η Αττική γενικότερα. Εκεί ένα σκάφος έχει συνήθως «τουριστική περίοδο» 22 – 26 εβδομάδων (αλλά είναι σχεδόν αδύνατο να βρει θέση ελλιμενισμού ένας ιδιώτης σήμερα, παρά μόνο αν είναι πολύ καλός γνώστης του χώρου).

• Το Ιόνιο (Λευκάδα, Κέρκυρα, Πρέβεζα), Εκεί η «τουριστική περίοδος» είναι 19 – 23 εβδομάδες, είναι κλειστή θάλασσα = λιγότερες φθορές, όμως δεν έχει καθόλου χώρο για άλλα σκάφη, με εξαίρεση τους «ήδη παίκτες» της αγοράς. Παρά τον σχεδόν έναν μήνα μικρότερης περιόδου ενοικίασης, μάλλον τα έσοδα αγγίζουν τα επιπεδα της Αττικής. Υπάρχει συνωστισμός και οι σχεδιαζόμενες μαρίνες που θα βγουν σε διαγωνισμό απο το ΤΑΙΠΕΔ σίγουρα δεν επαρκούν για να λύσουν το πρόβλημα.

• Η Ρόδος απέκτησε πρόσφατα καινούρια μαρίνα και ανέβηκε τα τελευταία χρόνια (μαζί και με την Κω). Αφορά κυρίως την αγορά των Monohulls. Η τουριστική περίοδος μπορεί να φτάσει και τις 22 – 24 εβδομάδες, όμως υπάρχει ανταγωνισμός με την Τουρκία και τα έσοδα είναι χαμηλότερα. 

• Μύκονος και γενικότερα οι Κυκλάδες. Μεγάλη η ζήτηση, όμως υπάρχει το θέμα με τον αέρα, που κάνει τα πάντα απρόβλεπτα και μπορεί να χαλάσει την εμπειρία των πελατών, ενώ «κουράζει» και τα σκάφη περισσότερο. Η περιοχή έχει επίσης μεγάλη τουριστική περίοδο 22 – 26 εβδομάδων, έχει όμως και μία ιδιαιτερότητα: Εδώ οι συμφωνίες είναι κυρίως ημερήσιες, όχι εβδομαδιαίες. Η αγορά επίσης θεωρείται κορεσμένη σε γενικές γραμμές. 

• Βόλος και Σποράδες. Είναι αγορά που κυρίως υποστηρίζει σκάφη ιδιοκτητών από τη Θεσσαλία και τη Θεσσαλονίκη. Η Σκιάθος έχει βάση για ιστιοπλοϊκά σκάφη, με 17 – 19 εβδομάδες τουριστική περίοδο, αλλά η πιθανότητα να βρεις χώρο στη μαρίνα είναι σχεδόν ίδια με το να πετάξεις μέχρι το φεγγάρι με το σκάφος σου. Στην περιοχή υπάρχει περιβαλλοντικό τέλος που φτάνει και τα 150 Ευρώ τη μέρα. Στο λιμάνι του Βόλου υπάρχει χώρος, αλλά φαίνεται ότι δεν παρουσιάζει μεγάλο εμπορικό ενδιαφέρον και η τουριστική περίοδος δείχνει να περιορίζεται στις 15 εβδομάδες.

33. «Μη μου πεις ότι έχεις και άλλα! Κλείσε με κάτι!»

Θα κλείσω με μερικά προβλήματα που είναι καλό να έχεις στο μυαλό σου.

• Κακή χειμερινή συντήρηση. Πολλοί μάστορες / «εργολάβοι» λένε ότι κάνουν δουλειές που δεν κάνουν, για να τους μείνουν τα λεφτά. Πχ «σου άλλαξα τους σωλήνες της τουαλέτας» και δεν τους αλλάζει = το καλοκαίρι θα έχεις απώλεια εισοδήματος.

• Συνήθως μία φορά τον χρόνο ένα σκάφος θα κτυπήσει κάπου, σε βράχο, ντόκο κλπ. Θα χρειαστεί αποκατάσταση πλαστικών μερών. Αν δεν γίνει σωστά, υπάρχει πρόβλημα. 

• Πολύ σημαντική η συντήρηση του κινητήρα και της γεννήτριας, αν υπάρχει.

• Ελλιμενισμός: Πρέπει να διασφαλίσεις το σημείο σου στη μαρίνα, να μπορείς να προστατευθείς από τον καιρό και όχι μόνο. Εντάξει, είσαι ασφαλισμένος, σημασία έχει να προστατευθεί η περιουσία σου, αποφεύγοντας ανούσια ρίσκα. 

Αξίζει η επένδυση σε σκάφος αναψυχής; Ναι, αν ξέρεις τι και γιατί το κάνεις

Δεν είναι εύκολο πράγμα η επένδυση στον κλάδο αυτό, ειδικά αν σκοπεύεις να κάνεις ενεργητική και όχι παθητική επένδυση. Στην περίπτωση παθητικής επένδυσης τα πράγματα είναι πιο απλά και ξεκάθαρα και μπορείς να πάρεις καλές αποδόσεις για πολλά χρόνια, με ικανοποιητική προστασία του κεφαλαίου σου. Είναι άλλωστε μία δουλειά που βασίζεται πάντα στην προπληρωμή, σπάνια θα μπει κάποιος σε σκάφος χωρίς να έχει εξοφλήσει τον ναύλο του. 

Όλα αυτά πάντα αν συνεργαστείς με τους σωστούς ανθρώπους, μιας και δουλειά / επένδυση χωρίς ρίσκο δεν υπάρχει.

Αν όμως ξέρεις τι και γιατί το κάνεις (και έχεις τα χρήματα), νομίζω ότι έχει νόημα να το δεις ως θέμα. Η πιθανότητα να σταματήσουμε να υποδεχόμαστε πλούσιους τουρίστες στην Ελλάδα είναι πολύ μικρή.

Εσύ τι γνώμη έχεις;