Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε ο πρωθυπουργός της χώρας έκανε την καθιερωμένη ομιλία του εκάστοτε αρχηγού της κυβέρνησης προς τις παραγωγικές τάξεις κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης. Παρακολουθώ αυτές τις ομιλίες από τότε που πηγαινα στο… δημοτικό και θα ήθελα σήμερα να αφήσουμε στην άκρη τα πολιτικά και να δούμε επί της ουσίας τι «μας είπε» / τι κατάλαβα ότι «μας είπε» ο πρωθυπουργός για τις προοπτικές του επιχειρείν στην Ελλάδα, τις επενδύσεις και τα ακίνητα. (Αν δεν μπορείς να διαβάσεις χωρίς παρωπίδες, θετικές ή αρνητικές, το υπόλοιπο κείμενο δεν σε ενδιαφέρει).
– «Γιατί έχει σημασία να κάνουμε αυτή τη συζήτηση;» θα ρωτήσει κάποιος
Eπειδή έχουμε μπροστά μας τις προτεραιότητες της κυβέρνησης και μπορούμε να καταλάβουμε «προς τα που πάει το πράγμα».
«Δεν περιμένουμε μεγάλες επενδύσεις εκτός του τουρισμού»
Δεν ακούσαμε για μεγάλες επενδύσεις στη χώρα μας. Έχουν γίνει κάποιες επενδύσεις τα τελευταία χρόνια (και αυτό είναι προς τη σωστή κατεύθυνση) αλλά ας πούμε ευγενικά πως όσες επενδύσεις εκτός τουρισμού και ενέργειας έγιναν στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία, στη Ρουμανία έγιναν πέρσι ή και πρόπερσι.
«Δεν θα γίνει πιο εύκολο το επιχειρείν»
- Δεν θα μειωθεί η φορολογία των επιχειρήσεων.
- Ο ΦΠΑ θα παραμείνει υψηλός
- Σωρεία κινήτρων για τη στήριξη των εργαζομένων
- Μονιμοποίηση της μικρής μείωσης στις ασφαλιστικές εισφορές
Καλές και άγιες οι κινήσεις που γίνονται υπέρ των εργαζομένων, σε πολλές περιπτώσεις έχουν αργήσει και πολύ. Όμως με την άμεση και έμμεση φορολογία να παραμένει υψηλή, τον ΦΠΑ επίσης, την προκαταβολή φόρου «στη θέση της» και το τέλος επιτηδεύματος να πληρώνεται εκτός και αν κάποιος αυξήσει το προσωπικό του, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο:Δεν θα αλλάξει το επιχειρηματικό κλίμα, όσες δυσκολίες είχε το επιχειρείν στην Ελλάδα ως τώρα, τόσες θα έχει από εδώ και πέρα.
«Θα πέσουν λεφτά στην αγορά»
Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν αφορούν σχεδόν τα 3/4 των Ελλήνων και όλοι θα περιμένουν να πάρουν κάποιο ποσό, μικρό ή μεγάλο, κάποιο επίδομα ή επιδότηση για να κάνουν κάτι στο σπίτι τους. Λογικά θα «πέσουν λεφτά στην αγορά» (όπως είναι το πάγιο αίτημα των εμπόρων) και έτσι θα γίνει προσπάθεια να αντισταθμιστεί ένα μέρος από τις απώλειες που θα έχει το εισόδημα των νοικοκυριών λόγω του κόστους ενέργειας, του πληθωρισμού κλπ.
Δεν θα γίνουν μεταρρυθμίσεις
Για το εμβληματικό έργο του «Ελληνικού» πολύ σωστά έχει συσταθεί ένα ειδικό γραφείο που εκδίδει γρήγορα τις άδειες. Το site capital.gr έγραψε σχετικά:
«Η έκδοση των οικοδομικών αδειών για το Καζίνο του Ελληνικού θα εκδοθούν από το Γραφείο του Ελληνικού το οποίο και συστάθηκε προκειμένου να προχωρούν ταχύτατα οι σχετικές διαδικασίες.
Είναι ενδεικτικό ότι για όλες τις οικοδομικές εργασίες εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού Αγίου Κοσμά απαιτείται η έκδοση αδειών, οι οποίες χορηγούνται από το Γραφείο Ελληνικού ύστερα από υποβολή αίτησης από τον κύριο ή τον έχοντα νόμιμο δικαίωμα.
Το Γραφείο Ελληνικού ελέγχει τα υποβληθέντα δικαιολογητικά και μελέτες, μόλις εντός 10 ημερών από την υποβολή τους, διατυπώνοντας αιτιολογημένα άπαξ εντός της ίδιας προθεσμίας παρατηρήσεις για ελλείψεις ή λάθη που διαπιστώνονται κατά τον έλεγχο».
Για φαντάσου μία Ελλάδα όπου σε κάθε νομό θα υπήρχε ένα τέτοιο γραφείο και θα ξεμπλόκαρε τα πάντα…
Για τέτοιου είδους μεταρρυθμίσεις δεν ακούσαμε κάτι, ούτε για αλλαγές στην απονομή της Δικαιοσύνης κλπ = δεν περιμένουμε να βελτιωθεί κάτι θεαματικά στην Ελλάδα, λόγω επίλυσης των προβλήματων που όλοι γνωρίζουμε.
Ο βαθμός δυσκολίας των επενδύσεων στην Ελλάδα θα παραμείνει υψηλός
Από την ώρα που δεν θα αλλάξει κάτι στο επιχειρείν στον τόπο μας και η ραγδαία μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών θα αντιμετωπιστεί με επιδόματα και όχι με μόνιμα μέτρα, ουσιαστικά δεν αλλάζει τίποτε σχετικά με το πόσο δύσκολο είνια να επενδύσει κάποιος στην Ελλάδα. Στην πράξη το μήνυμα είναι πως «προτεραιότητα έχουν οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι συνταξιούχοι και οι ιδιωτικοί υπάλληλοι, η επιχειρηματικότητα ακολουθεί».
Δεν είναι κάτι μεμπτό, απλά καταγράφω πως στην Ελλάδα δεν φαίνεται να σχεδιάζεται από την κυβέρνηση κάποια μεταρρύθμιση που θα αλλάξει τα δεδομένα = όσα ήξερες ότι είναι δύσκολα, μάλλον έτσι και θα παραμείνουν. Εγώ καταλαβαίνω ότι σε ένα τέτοιο περιβάλλον και οι τράπεζες θα ζοριστούν το επόμενο διάστημα, αλλά μπορεί να είναι και η ιδέα μου…
Πες μου την απορία / ιδέα σου.
Έχεις κάποια ερώτηση; Θέλεις να αναλύσω περισσότερο κάποιο θέμα;
Γράψε μου για να τα πούμε!Πες μου τι σκέφτεσαι!
«Δες τα ακίνητα»
Μέσα σε μία ομιλία που είχε ως προτεραιότητά της τη στήριξη διάφορων κοινωνικών ομάδων, οι έμπειροι και παρατηρητικοί κατάλαβαν ότι υπήρξε και μία μεγάλη διαφορά: Ο πρωθυπουργός ασχολήθηκε πολύ με τα ακίνητα!
Δες εδώ μερικά θέματα:
- Ανέγερση φοιτητικών εστιών με 8.150 νέες θέσεις ( = τεράστιο το οικιστικό πρόβλημα)
- Στεγαστικά δάνεια για νέους ως 39 ετών με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο ( = κοινωνικό μέτρο και στήριξη της αγοράς ακινήτων)
- Ενισχύσεις σε 20.000 νέους για να ανακαινίσουν και να αναβαθμίσουν ενεργειακά τις κατοικίες τους ( = κοινωνικό μέτρο και προσπάθεια αποφόρτισης της αγοράς ακινήτων)
- 10.000 Ευρώ σε 10.000 ιδιοκτήτες για να ανακαινίσουν και να βάλουν στην αγορά παλιά ακίνητα ( = κοινωνικό μέτρο και προσπάθεια αποφόρτισης της αγοράς ακινήτων)
- «Κοινωνική αντιπαροχή» για δημόσια ακίνητα ( = κοινωνικό μέτρο και προσπάθεια αποφόρτισης της αγοράς ακινήτων. Θα έχει ενδιαφέρον το πώς μπορεί να υλοποιηθεί ένα τέτοιο μέτρο στην Ελλάδα)
- Το ποσό αγοράς ακινήτου για την απόκτηση της Golden Visa ανεβαίνει στις 500.000 από τις 250.000 Ευρώ ( = προσπάθεια φρένου στις τιμές των ακινήτων που καλπάζουν)
- Σε αναστολή θα παραμείνει ο ΦΠΑ των νέων οικοδομών που θα εκδώσουν άδεια ως το τέλος του 2024 (σημαντική κίνηση για να μην ανέβουν περαιτέρω οι τιμές των οικοπέδων την επόμενη περίοδο).
Βλέπεις πόσο πολύ ασχολήθηκε με τον κλάδο αυτόν ο πρωθυπουργός; Σα να σου είπε ξεκάθαρα: «Δες τα ακίνητα».
Τι άλλο καταλαβαίνω από τα λόγια του;
- Αυτός και οι επιτελείς του θεωρούν πως οι τιμές των ενοικίων είναι πολύ ψηλές + μάλλον θα παραμείνουν και έτσι για καιρό ακόμη μιας και τα μέτρα που ανακοίνωσε χρειάζονται καιρό για να αποδώσουν.
- Οι νέοι δυσκολεύονται να πάρουν δάνειο και κινδυνεύουν με αποκλεισμό από το δικαίωμα του να έχουν το δικό τους σπίτι (το έγραψα πριν μήνες και έδωσα πρόταση που λειτουργεί άψογα στη Ρουμανία)
- Υπάρχει μεγάλη ζήτηση και μικρή προσφορά και οι τιμές ανεβαίνουν συνέχεια, σε σημείο που πρέπει να παρέμβει το κράτος και να προσπαθήσει να πολλαπλασιάσει την προσφορά για να σταθεροποιηθούν.
Τι καταλαβαίνω για τις τιμές των ακινήτων
Όλα τα παραπάνω εμένα μου «λένε» ότι δύσκολα θα δούμε ραγδαία πτώση τιμών στο σύνολο της Ελληνικής αγοράς ακινήτων τους επόμενους 12 μήνες. Οι εξαιρέσεις θα επιβεβαιώσουν τον κανόνα ή μπορεί η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός να κάνουν λάθος. Πάντως τα περισσότερα από τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν για τον κλάδο είναι μεσοπροθεσμα = δεν θα επηρεάσουν τη ζήτηση άμεσα. Ας το πάμε και ένα βήμα παραπέρα: Αν προχωρήσει γρήγορα το πρόγραμμα με τα εύκολα δάνεια για νέους ως 39 ετών, τότε η ζήτηση για φθηνά ακίνητα θα αυξηθεί, ενώ μέχρι να υλοποιηθούν όλα όσα ανακοινώθηκαν θα περάσει καιρός = θα αργήσει να αυξηθεί η προσφορά.
(Τι μπορούσε να πει και δεν είπε ο πρωθυπουργός για το θέμα; Να κάνει μία επανάσταση στις χρήσεις γης και τα σχέδια πόλεως, αυξάνοντας ραγδαία τα διαθέσιμα οικόπεδα και δίνοντας επιλογές κατασκευής ακινήτων με χαμηλότερο κόστος, κάτι που θα άλλαζε πρακτικά τις ισορροπίες κλπ).
Αν είσαι ευχαριστημένος από τη σημερινή κατάσταση, μια χαρά θα πας και μετά
Αν περιμένεις να αλλάξουν πολλά για να «σηκωθείς» και εσύ οικονομικά, δύσκολα θα συμβούν οι αλλαγές που περιμένεις
Αν μου πεις ότι «εγώ μια χαρά είμαι σήμερα, έτσι να το πάει από εδώ και πέρα» θα σου πω ότι μπορείς να είσαι ευτυχισμένος, όμως μεγάλες αλλαγές δεν προκύπτουν στον ορίζοντα.
Αν από την άλλη θέλεις να «τα αλλάξεις όλα» για να μπορέσεις και εσύ να σταθείς και πάλι στα πόδια σου, να ξέρεις πως δεν φαίνεται από κάπου ότι το κράτος μας τα επόμενα χρόνια θα γίνει πιο φιλικό και ευέλικτο.
Εσύ τι γνώμη έχεις (ξεχνώντας τα πολιτικά, είπαμε);
ΥΓ. Παρακάτω ακολουθούν τα μέτρα όπως αυτά γράφτηκαν στα σχετικά ρεπορτάζ + η σύνοψη των αποφάσεων για τις κατοικίες. Για κάθε μέτρο υπάρχει και ένα σχόλιό μου:
1. 250 Ευρώ σε 2.300.000 ευάλωτους πολίτες τον Δεκέμβριο.
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
2. Αύξηση του φοιτητικού επιδόματος στέγασης από τα 1.000 στα 1.500 Ευρώ και στα 2.000 Ευρώ για συγκατοίκηση
= παραδοχή ότι τα ενοίκια είναι πολύ ψηλά.
Στην πράξη όπου δίνονται τέτοια επιδόματα συνήθως το μόνο που πετυχαίνουν είναι να αυξάνουν περισσότερο τα ενοίκια και να μη μειώνεται η επιβάρυνση του ενοικιαστή.
3. Το επίδομα θέρμανσης από τα 174 εκ. Ευρώ θα φτάσει στα 300 εκ. Ευρώ, για να στηρίξει 1.300.000 νοικοκυριά. Κίνητρα για τη χρήση πετρελαίου αντί ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου.
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
4. Επιδότηση 60 εκ. Ευρώ στους αγρότες για το κόστος των λιπασμάτων και 89 εκ. Ευρώ στους κτηνοτρόφους για το κόστος των ζωοτροφών
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
Δεν ακούσαμε για κάποιο «έκτακτο πρόγραμμα επιδότησης ενεργειακών επενδύσεων για να πέσει μόνιμα το κόστος ενέργειας στον πρωτογενή τομέα».
5.Α. 140 εκ. Ευρώ για άλλους 200.000 δικαιούχους που θέλουν να ανακυκλώσουν / αλλάξουν ηλεκτρικές συσκευές
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
5.Β. Χρηματοδότηση 250.000 (!) μικρών φωτοβολταϊκών έργων στις στέγες
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
+ Ο κλάδος της ενέργειας θα έχει δουλειά και τα επόμενα χρόνια
6.Α. «Τουρισμός για Όλους» με 200.000 επιπλέον δικαιούχους.
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
6.Β. Πρόσθετα κονδύλια διαφήμισης για τον χειμώνα, μέσω αεροπορικών εταιρειών, tour operators κλπ
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που ελπίζουμε θα «πέσουν» στην αγορά και ίσως βοηθηθεί ο τουρισμός μας.
(Πάντως την «έτοιμη» πρόταση της Ryanair να μας φέρει εκατομμύρια τουρίστες τον χειμώνα με αντάλλαγμα μειωμένα τέλη αεροδρομίων την απορρίψαμε).
7. Μισθολογική εξέλιξη και πρόσθετες αμοιβές στρατιωτικών
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
8. Όποια επιχείρηση αυξήσει τις θέσεις εργασίας της ως το τέλος του 2023, μετατρέποντας τις συμβάσεις μερικής απασχόλησης σε πλήρους θα τύχει 40% μείωσης στις ασφαλιστικές εισφορές αυτών των εργαζομένων
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
Καλό μέτρο, δεν ξέρω τον αντίκτυπό του και τους όρους που θα ζητηθούν.
9. Αν κάποιος επιτηδευματίας ή μικρή επιχείρηση αυξήσουν τον μέσο όρο υπαλλήλων τους με πλήρη απασχόληση, θα απαλάσσονται από το τέλος επιτηδεύματος τη χρονιά που θα γίνεται η αύξηση.
Δεν νομίζω να είναι πολλοί που θα προσλάβουν προσωπικό για αυτόν τον λόγο.
10. Μονιμοποιείται η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3%
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
Μικρή ανακούφιση των επιχειρήσεων με πολύ προσωπικό και μικρή αύξηση μισθών
11. Καταργείται η Εισφορά Αλληλεγγύης για όλους, σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
12. Θέσπιση κινήτρων στο δημόσιο + κατάργηση η εισφορά υπέρ του πρώην Ταμείου Πρόνοιας Υπαλλήλων
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
13. Αύξηση των συντάξεων κατά 6%
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
Χρειάζεσαι σοβαρή καθοδήγηση για την επιχειρηματική / επενδυτική σου δραστηριότητα;
Κάθε μήνα συμβουλεύω ως 3 άτομα ή εταιρείες που χρειάζονται «μία out of the box προσέγγιση»
Γράψε μου για να μιλήσουμε! (Η υπηρεσία αυτή έχει κόστος)14. Αύξηση των αποδοχών των γιατρών του ΕΣΥ κατά 10%
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
15. Ετοιμάζεται το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων (και χωρίς να έχουν δοθεί νούμερα, υπονοείται πως θα γίνουν αυξήσεις στους χαμηλόμισθους και όσους κατέχουν θέσεις ευθύνης)
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
16. Επέκταση του επιδόματος μητρότητας στον ιδιωτικό τομέα από τους 6 στους 9 μήνες
= σωστό, μη οικονομικό μέτρο, με στόχο την υποστήριξη των νέων ζευγαριών
17. Ο μειωμένος ΦΠΑ σε καφέ, μη αλκοολούχα ποτά, πολιτισμό, τουρισμό, γυμναστήρια και σχολές χορού επεκτείνεται ως τον Ιούνιο του 2023
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
18. Σε αναστολή θα παραμείνει ο ΦΠΑ των νέων οικοδομών που θα εκδώσουν άδεια ως το τέλος του 2024
= σημαντική κίνηση για να μην ανέβουν περαιτέρω οι τιμές των οικοπέδων την επόμενη περίοδο.
19. Αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της Κεφαλαιαγοράς
= στόχος μετά την κρίση οι επιχειρήσεις να αποκτήσουν ξανά πρόσβαση στις χρηματοδοτήσεις μέσω του Χρηματιστηρίου.
20. Επιπλέον 120 εκ. Ευρώ στους δήμους και τις περιφέρειες
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
21. Αύξηση του κατώτατου μισθού
= στήριξη στους πολίτες και χρήματα που θα «πέσουν» στην αγορά
22. Επίσης ανακοινώθηκαν μέτρα για:
- Ανέγερση φοιτητικών εστιών με 8.150 νέες θέσεις ( = τεράστιο το οικιστικό πρόβλημα)
- Στεγαστικά δάνεια για νέους ως 39 ετών με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο ( = κοινωνικό μέτρο και στήριξη της αγοράς ακινήτων)
- Ενισχύσεις σε 20.000 νέους για να ανακαινίσουν και να αναβαθμίσουν ενεργειακά τις κατοικίες τους ( = κοινωνικό μέτρο και προσπάθεια αποφόρτισης της αγοράς ακινήτων)
- 10.000 Ευρώ σε 10.000 ιδιοκτήτες για να ανακαινίσουν και να βάλουν στην αγορά παλιά ακίνητα ( = κοινωνικό μέτρο και προσπάθεια αποφόρτισης της αγοράς ακινήτων)
- «Κοινωνική αντιπαροχή» για δημόσια ακίνητα ( = κοινωνικό μέτρο και προσπάθεια αποφόρτισης της αγοράς ακινήτων. Θα έχει ενδιαφέρον το πώς μπορεί να υλοποιηθεί ένα τέτοιο μέτρο στην Ελλάδα)
- Το ποσό αγοράς ακινήτου για την απόκτηση της Golden Visa ανεβαίνει στις 500.000 από τις 250.000 Ευρώ ( = προσπάθεια φρένου στις τιμές των ακινήτων που καλπάζουν)
Διατυπώστε την άποψη σας