Σ: «Καλημέρα, τι μου κάνεις;»
– «Καλημέρα, Σοφία μου. Είμαι πολύ καλά, εσύ;»
Σ: «Θα χρειαστώ τη βοήθειά σου σε κάτι, αν μπορείς».
– «Ό,τι θέλεις! Απλά πες το μου! Πώς μπορώ να σε βοηθήσω;»
Σ: «Ξέρεις… φέτος μπήκα και εγώ στη δουλειά και ο άντρας μου με ενημερώνει για όλα τα θέματα… αυτές τις μέρες έχουμε ένα ζήτημα που μας απασχολεί…»
– «Τι αφορά αυτό;»
Σ: «Από αυτά που έχω ακούσει, έχετε επενδύσει και έχετε φτιάξει μεγάλα ψυγεία, ειδικά ένα είναι πολύ μεγάλο, όπου και κρατάτε μεγάλες ποσότητες τροφίμων σε ελεγχόμενη θερμοκρασία…»
– «…Σοφία…»
Σ: «… θα ήταν πρόβλημα να σας φέρουμε 100 κιλά κρέας και να σας πληρώσουμε για να το κρατήσετε στο ψυγείο σας για μερικές μέρες, το πολύ μια εβδομάδα;»
…
Από το 2020 ο κορωνοϊός άρχισε να αλλάζει πολλές διατροφικές και καταναλωτικές συνήθειες των κατοίκων όλου του πλανήτη. Η τελευταία φορά που ένα τέτοιο γεγονός επηρέασε τη διατροφή εκατομμυρίων ανθρώπων ήταν το 1986. Μετά το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνομπιλ, οι περισσότεροι από τους Ευρωπαίους πολίτες έπρεπε να προστατευθούν από τις παρενέργειες της ραδιενέργειας, αλλά και όχι μόνο. Σύντομα το φαγητό χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες: Αυτό που είχε παραχθεί πριν από το ατύχημα (π.α.) και αυτό που παρήχθη μετά (μ.α.). Νομίζω πως εύκολα μπορείς να καταλάβεις ποια ήταν η προτίμηση των καταναλωτών…
Κατερίνη, Απρίλιος 2020
(Με την κρίση του κορωνοϊού να έχει κτυπήσει την οικονομία και την εφοδιαστική αλυσίδα, ο Γρηγόρης και εγώ ήμασταν όλη μέρα στα τηλέφωνα. Αυτός από τη Ρουμανία, εγώ από την Ελλάδα, όπου επέλεξα να απομονωθώ μαζί με τη μητέρα μου, προσπαθούσαμε να κρατήσουμε σε λειτουργία την εταιρεία μας με τη διανομή βιολογικών φρουτολαχανικών στη Ρουμανία (κυρίως Ελληνικής προέλευσης). Οι παραγωγοί αύξαναν τις τιμές τους ακόμη και κάθε μέρα, οι μεταφορείς το ίδιο, οι προμηθευτές πρώτων υλών επίσης, την ώρα που οι πελάτες μας, τα σούπερ μάρκετ, ζητούσαν «τις ίδιες και χαμηλότερες τιμές». Δεν ήταν λίγες οι φορές που η μητέρα μου με έβλεπε να μιλώ επί ώρες ολόκληρες στα τηλέφωνα και να μην προλαβαίνω ούτε καν να φάω…
Ένα βράδυ, μετά από άλλη μία «ημέρα γεμάτη ενδιαφέρουσες προκλήσεις», ήμουν μαζί της όταν με κάλεσε ο Γρηγόρης και συζητούσαμε σε ανοικτή ακρόαση. Τότε ένιωσε την ανάγκη να παρέμβει στην κουβέντα μας και να μας δώσει μία συμβουλή:
Σ: «Ένα θέλω να έχετε στο μυαλό σας, Ηλία και Γρηγόρη»
– «Τι πράγμα, μαμά;»
Σ: «Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, διασφαλίστε ότι θα παραμείνετε έντιμοι, όπως είστε πάντα».
– «Γιατί να μην είμαστε έντιμοι; Τι άλλαξε τώρα; Τι έχεις στο μυαλό σου; Σε τι αναφέρεσαι;» τη βομβαρδίσαμε με ερωτήσεις…
Σ: «Θυμάστε τι έγινε το 1986 μετά το Τσερνομπιλ;»
– «Όχι, αλλά έχουμε άπειρο χρόνο για να το μάθουμε» είπα και κατεύνεσε και ο Γρηγόρης…
Κατερίνη, Απρίλιος – Μάιος 1986. Αφηγείται η Σοφία Παπαγεωργιάδου
Το κορυφαίο παντοπωλείο με «εδώδιμα – αποικιακά»
Σ: «Το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνομπίλ με βρήκε παντρεμένη με τον πατέρα σας, μητέρα τριων αγοριών, να δουλεύω μαζί του στο κρεοπωλείο».
Η: «Το επιβεβαιώνω ως εδώ, από μικρούς μας έπαιρνες στη δουλειά», τη διέκοψα γελώντας…
Σ: «Η πόλη ήταν γεμάτη ζωή, σε πλήρη ανάπτυξη. Όμως εκείνα τα χρόνια η έννοια των μεγάλων σούπερ μάρκετ δεν είχε ακόμη εμφανιστεί σε μία μεσαία Ελληνική πόλη. Για αυτό και η πλειοψηφία των ανθρώπων αγόραζε από μικρότερα μαγαζιά, κρέας από εμάς, τυρί από το κατάστημα πώλησης τυροκομικών και διάφορα άλλα πράγματα, τοπικά και μη, από τα καταστήματα με «εδώδιμα – αποικιακά», ας τα πούμε μπακάλικα.
Στο κέντρο της πόλης μπορούσες να βρεις πολλά μπακάλικα, όμως ένα από αυτά ήταν διαφορετικό, ξεχώριζε. Εμφανώς πιο τακτοποιήμενο, ό,τι πιο κοντινό στα gourmet μαγαζιά που ξέρουμε σήμερα. Ανήκε σε ένα ζευγάρι που πλησίαζε τα 60 χρόνια ζωής, σκληρά εργαζόμενοι και οι δύο. Πίσω από το μικρό ψυγείο και τη βιτρίνα με αλλαντικά και τυροκομικά θα έβρισκες κάθε μέρα τον αδύνατο σύζυγο που με χαρά εξυπηρετούσε τους ανθρώπους, έχοντας πάντα έναν καλό λόγο για κάθε ένα από αυτούς. Πίσω του κρέμονταν ακόμη περισσότερα αλλαντικά, πολλά καλούδια. Στο ταμείο ήταν η ακόμη πιο αδύνατη γυναίκα του, περιτριγυρισμένη από κάθε είδους γλυκά. Αυτή όμως δεν χαμογελούσε, ήταν η αυστηρή ταμίας που σου έλεγε τον λογαριασμό.
Ήταν «δήλωση οικονομικής ευρωστίας» να είναι κάποιος πελάτης σε αυτό το μαγαζί, μέχρι που δεν σε σέβονταν στην πόλη αν δεν σε είχαν δει κάποια στιγμή εκεί. Παράξενα χρόνια…
Εμείς είμαστε Πόντιοι, αυτοί ήταν βλάχοι, κάτι που εκείνα τα χρόνια έλεγε πολλά. Παρόλα αυτά ήμασταν καλοί φίλοι μαζί τους, τόσο ο πατέρας σου με τον άντρα όσο και εγώ με τη γυναίκα του. Και γιατί να μην ήμασταν; Τέσσερις άνθρωποι που δούλευαν σκληρά, αφοσιωμένοι στη δουλειά και τα παιδιά τους, με μαγαζιά σε μικρή απόσταση, ήταν εύκολο να ταιριάξουμε…
Τσερνόμπιλ: Μετατρέποντας την κρίση σε ευκαιρία
Νομίζω ότι ήταν Σάββατο ή Κυριακή όταν ακούσαμε τα νέα πως έγινε πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνόμπιλ, στην Ουκρανία. Τότε τη λέγανε Σοβιετική Ένωση. Τη Δευτέρα όλοι οι άνθρωποι άδειαζαν τα ράφια από όλα τα μαγαζιά που πουλούσαν φαγητό, μιας και έψαχναν «ο,τιδήποτε που να έχει παραχθεί πριν το ατύχημα». Όλοι είπα; Λάθος, αφαιρέστε τους κομμουνιστές. Αυτοί έλεγαν πως δε συνέβη τίποτε, πως τα νέα ήταν προπαγάνδα της Δύσης και κορόιδευαν τους υπόλοιπους.
Μετά ξεκίνησε μία περίοδος κρίσης στη δουλειά μας με το κρεοπωλείο, μιας και οι περισσότεροι άνθρωποι είχαν φόβο στο να αγοράσουν κρέας. Είχαν την υποψία ότι το ζώο είχε φάει ραδιενεργό φαγητό. Ο πατέρας σας ήταν για δεκαετίες και στη δουλειά των κατεψυγμένων προϊοντων και γρήγορα βρήκε σοβαρές ποσότητες από κατεψυγμένα κρέατα που είχαν συσκευαστεί προ του ατυχήματος και δουλεύαμε κυρίως με αυτά. Την ίδια περίοδο το ζευγάρι του γνωστού μπακάλικου έκανε μία σημαντική ανακοίνωση στην τοπική κοινωνία: Στην αρχή ψιθύριζαν σε κάθε πελάτη ότι είχαν βρει στοκ από προϊόντα «μόνο πριν το ατύχημα». Μετά έγραψαν σε ένα χαρτί και το κόλλησαν στο παράθυρό τους: «Ρωτήστε μας για προϊόντα που έχουν παραχθεί πριν το ατύχημα».
Η: «Μαμά, μισό λεπτό… Ο μπαμπάς είχε ασχοληθεί από παλιά με τα κατεψυγμένα, ήδη από τη δεκαετία του ’50, το ξέρω αυτό. Παρόλα αυτά μου έχει πει ότι δυσκολεύτηκε πολύ να βρει καλής ποιότητας κατεψυγμένα μετά το Τσερνόμπιλ, έπρεπε να πληρώσει πολλά, προκαταβολές κλπ. Μου φαντάζει απίστευτο ότι οι φίλοι σας το πέτυχαν τόσο εύκολα με προϊόντα από δεκάδες κατηγορίες τροφίμων. Τι είδους αλυσίδες ανεφοδιασμού είχαν διαθέσιμες στην Ελλάδα της δεκαετίας του ΄80;»
Σ: «Ναι, ο πατέρας σας χρησιμοποίησε το καλό μας όνομα, ταξίδεψε πολύ, πλήρωσε πολλά και κατάφερε να βρει εμπόρευμα.
Δεν είχε καμία σημασία τι έκαναν αυτοί οι άνθρωποι. Οι πελάτες τους απλώς βρήκαν το μόνο κατάστημα που ισχυρίζονταν ότι είχε αυτό που έψαχναν: Προϊόντα που είχαν παραχθεί πριν το ατύχημα. Λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση, δεν μπορούσες να μπεις στο μαγαζί τους από τον κόσμο! Οι τιμές των προϊόντων είχαν εκτοξευτεί, όμως υπήρχε από το πρωί ως το βράδυ μία μεγάλη ουρά ανθρώπων που περίμενε να εξυπηρετηθεί. Ο δικηγόρος δίπλα στη ρεσεψιονίστ του ξενοδοχείου, ο αρχιτέκτονας δίπλα στον αγρότη, όλοι ήθελαν να αγοράσουν από αυτό το μαγαζί και μόνο…
Δύο εβδομάδες μετά την ανακοίνωση ο αδύνατος άντρας άρχισε να παίρνει τηλέφωνο τον πατέρα σου και να του ζητά βοήθεια για να βρει διάφορα προϊόντα φτιαγμένα πριν το ατύχημα, «η ποιότητα και η τιμή τους δεν έχουν σημασία». Η γκάμα προϊόντων του μειώθηκε δραματικά, ίσως στο μισό ή και το ένα τρίτο από πριν. Για μία περίοδο ακόμη και ο πατέρας σου που δεν πίστευε την ιστορία του φίλου του μου είπε να ψωνίζω μόνο από εκεί. «Ποτέ δεν ξέρεις, με ρωτάει για προϊόντα και παίρνει ό,τι του βρίσκω. Ίσως πραγματικά να έχει πηγές και να προμηθεύεται τρόφιμα πιο παλιάς ημερομηνίας… τρία παιδιά έχουμε, διάλεξε από εκεί τι κρίνεις ότι μπορούμε να τα ταϊσουμε. Αν και δεν πιστεύω ότι είναι δυνατόν να έχει μόνο τρόφιμα προ του ατυχήματος…»
Πες μου την ιστορία σου.
Έχεις κάποια αληθινή ιστορία που πιστεύεις ότι αξίζει να διηγηθώ;
Γράψε μου για να τα πούμε!Πες μου τι σκέφτεσαι!
Τα μεγάλα ψυγεία: Το κλειδί της αέναης επιτυχίας
Τον Ιούλιο, τρεις μήνες μετά το το περιστατικό στην Ουκρανία, τα περισσότερα προϊόντα στην αγορά είχαν παραχθεί μετά το ατύχημα. Ο αδύνατος άντρας έψαχνε να βρει λύσεις… τα μηνιαία κέρδη του μαγαζιού τους ισοδυναμούσαν με «ένα διαμέρισμα τον μήνα» και δεν ήθελαν να χάσουν αυτή τη ροή μετρητών. Τότε ήταν που άρχισε να λέει στους ανθρώπους ότι «ίσως από τύχη να είμαι ο μόνος στην Ελλάδα που αγόρασα μεγάλες ποσότητες προϊόντων λίγο πριν το ατύχημα, τα αποθηκεύω εδώ στο μαγαζί αλλά και στο σπίτι μας. Η γυναίκα μου είχε την εξαιρετική ιδέα να επενδύσουμε στο να αυξήσουμε την αποθηκευτική μας δυνατότητα με αποθήκες ψυγεία. Πλέον στο σπίτι έχουμε νέες, τέλειες εγκαταστάσεις ψυγείων, γερμανικής τεχνολογίας». Παρά τη δυσπιστία πολλών, οι ουρές έγιναν ακόμη μεγαλύτερες. Όταν η γυναίκα του καλούνταν να επιβεβαιώσει τα λεγόμενα του άντρα της, απλά χαμογελούσε…
Πίστευε και μη ερεύνα…
Είχαμε και εμείς τα δικά μας ψυγεία. Όχι κάτι τεράστιο, αλλά αρκετά για να καλύψουμε τις ανάγκες μας και συχνά να νοικιάσουμε χώρο σε άλλους, πετυχαίνοντας να τοποθετηθούμε στην αγορά ως το μόνο κρεοπωλείο στην πόλη που είχε τέτοια επένδυση. Ο πατέρας σας ασχολούνταν και με τη χονδρική και αυτό βοηθούσε πολύ. Αλλά κάποια στιγμή τον Αύγουστο υπολογίσαμε τις παραλαβές που θα είχαμε και διαπιστώσαμε ότι θα παίρναμε περισσότερο κατεψυγμένο κρέας από αυτό που μπορούσαμε να αποθηκεύσουμε, περίπου 100 κιλά. Είχαμε δύο επιλογές: Είτε να τα αποθηκεύσουμε κάπου για λίγες μέρες, είτε να τα πουλήσουμε σε πολύ χαμηλή τιμή, πριν καν έρθουν, για να τα παραλάβουν αμέσως μόλις θα έφταναν σε εμάς.
Σκεφτήκαμε πολλές επιλογές, όμως η ποσότητα ήταν μικρή και δεν άξιζε να τη στείλουμε στη Θεσσαλονίκη, στη μία ώρα απόσταση με το αυτοκίνητο. Ποτέ μας δεν αφήναμε κρέας εκτός ψυγείου, πόσο μάλλον ντάλα καλοκαίρι. Τότε θυμήθηκα τους φίλους μας με το μπακάλικο και τις εξαιρετικές γερμανικές τους εγκαταστάσεις και αποφάσισα να πάρω τηλέφωνο τη γυναίκα την Κυριακή, μετά την εκκλησία. Ο πατέρας σου δεν σχολίασε, απλώς χαμογέλασε όταν του το είπα.
Σ: «Καλημέρα, τι μου κάνεις;»
– «Καλημέρα, Σοφία μου. Είμαι πολύ καλά, εσύ;»
Σ: «Θα χρειαστώ τη βοήθειά σου σε κάτι, αν μπορείς».
– «Ό,τι θέλεις! Απλά πες το μου! Πώς μπορώ να σε βοηθήσω;»
Σ: «Ξέρεις… φέτος μπήκα και εγώ στη δουλειά και ο άντρας μου με ενημερώνει για όλα τα θέματα… αυτές τις μέρες έχουμε ένα ζήτημα που μας απασχολεί…»
– «Τι αφορά αυτό;»
Σ: «Από αυτά που έχω ακούσει, έχετε επενδύσει και έχετε φτιάξει μεγάλα ψυγεία, ειδικά ένα είναι πολύ μεγάλο, όπου και κρατάτε μεγάλες ποσότητες τροφίμων σε ελεγχόμενη θερμοκρασία…»
– «…Σοφία…»
Σ: «… θα ήταν πρόβλημα να σας φέρουμε 100 κιλά κρέας και να σας πληρώσουμε για να το κρατήσετε στο ψυγείο σας για μερικές μέρες, το πολύ μια εβδομάδα;»
– «Στο σπίτι έχω ένα ψυγείο στην κουζίνα μου, όπου και έχουμε αποθηκεύσει ένα δύο πράγματα. Όμως είναι μικρότερο από το ψυγείο που έχεις εσύ στο σπίτι σου! Γιατί δεν δοκιμάζεις πρώτα στο δικό σου;»
Σ: «Τίποτε άλλο διαθέσιμο;»
– «Στο σπίτι έχω μόνο το ψυγείο που χρησιμοποιούμε για τα τρόφιμα που τρώμε, όπως όλος ο κόσμος. Έχουμε και ένα πολύ μικρό ψυγείο στο μαγαζί, κάτω από τη βιτρίνα με τα αλλαντικά…»
Σ: «… όμως κάποια στιγμή ο άντρας σου είπε στον δικό μου…»
– «… άντρες, χρυσή μου, άντρες! Ξέρεις πώς είναι… άστους να παινεύονται… Εμείς όμως είμαστε φίλες και πρέπει να συνεχίσουμε να είμαστε ειλικρινείς μεταξύ μας. Ας είναι αυτό το δικό μας μικρό μυστικό».
Ένα ψέμα με… «μακριά ποδάρια»
Γ: «Τί κάνατε τότε; Σταματήσατε να ψωνίζετε από αυτούς;» ρώτησε ο Γρηγόρης.
Σ: «Συμφωνήσαμε με τον πατέρα σας να κρατήσουμε το μυστικό τους, αλλά σιγά σιγά μειώσαμε τις αγορές μας από το κατάστημά τους. Άρχισα να αγοράζω και από άλλα μπακάλικα, κάτι που εκτιμήθηκε πολύ από τους ιδιοκτήτες τους, που με τη σειρά τους έγιναν πελάτες μας. Στο κάτω κάτω της γραφής, γιατί να αγοράσω από αυτούς τη φέτα με 50% μεγαλύτερη τιμή, όταν στην πραγματικότητα θα αγόραζα το ίδιο προϊόν που πουλούσαν και οι άλλοι;»
Η: «Σωστά. Αυτοί τι έκαναν; Κατάφεραν να συνεχίσουν να χρεώνουν τεράστιες τιμές, πουλώντας την ιστορία με τα γερμανικά ψυγεία;» ρώτησα.
Σ: «Τη δεκαετία του ’80 δεν υπήρχε το internet, ούτε τα social media. Μόνο η κρατική τηλεόραση και πολύ καλή πίστη, εμπιστοσύνη των ανθρώπων, του ενός για τον άλλον. Δεν ξέρω πόσο θα άντεχε ένα τέτοιο ψέμα στη σημερινή εποχή, όμως τότε ο κόσμος συνέχισε να τους πιστεύει για περίπου έναν χρόνο ακόμη…»
Γ: «…μέχρι να ανοίξουν και στην Κατερίνη τα πρώτα σούπερ μάρκετ», συμπλήρωσε ο Γρηγόρης.
Χρειάζεσαι σοβαρή καθοδήγηση για την επιχειρηματική / επενδυτική σου δραστηριότητα;
Κάθε μήνα συμβουλεύω ως 3 άτομα ή εταιρείες που χρειάζονται «μία out of the box προσέγγιση»
Γράψε μου για να μιλήσουμε! (Η υπηρεσία αυτή έχει κόστος)Λάθος «τοποθέτηση στην αγορά»
Σ: «Σωστά! Πριν τα Χριστούγεννα της ίδιας χρονιάς άρχισαν να ανοίγουν και στην Κατερίνη σούπερ μάρκετ. Τα πρώτα από αυτά δεν ήταν ακριβώς σούπερ μάρκετ, καλύτερα να τα ονομάσουμε «μπακάλικα απλωμένα σε περισσότερα τετραγωνικά μέτρα». Όμως έστω και έτσι, κατάφεραν να παρέμβουν στις συνήθειες των ανθρώπων και να αρχίσουν να τις αλλάζουν. Τα περισσότερα παλαιότερα και μη ανακαινισμένα μπακάλικα έκλεισαν. Λίγοι ιδιοκτήτες κατόρθωσαν να επιβιώσουν, συνήθως αυτοί που είχαν να προσφέρουν κάτι διαφορετικό από τα σούπερ μάρκετ».
Η: «… και τι έγινε με τους φίλους σας που πουλούσαν πανάκριβα προϊόντα και είχαν τον κόσμο να περιμένει στην ουρά;»
Σ: «Αυτοί κυριολεκτικά σαρώθηκαν από το κύμα της δικιάς τους επιτυχίας! Πόσο μπορείς να πείσεις ότι έχεις ατέλειωτες ποσότητες από προϊόντα που έχουν παραχθεί και αγοραστεί πριν τον Μάιο του 1986; Όταν τα μεγαλύτερα μαγαζιά άνοιξαν στο τέλος του 1986 και όλο το 1987, γρήγορα έγιναν για τους ανθρώπους η «νέα μόδα» και όλοι πήγαιναν από περιέργεια σε κάθε νέο που άνοιγε. Το μαγαζί των φίλων μας τοποθετήθηκε στο μυαλό των περισσότερων ως «η πανάκριβη εναλλακτική επιλογή». Δεν τους έπιασαν για το ψέμα τους, όμως βρέθηκαν έξω από την αγορά έστω και έτσι».
… «το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται»
Η: «Δεν προσπάθησαν να τοποθετηθούν ξανά στην αγορά;»
Σ: «Το δοκίμασαν. Είναι όμως εύκολο; Έχεις ένα μικρό μαγαζί που είναι γνωστό ως σημείο πώλησης ακριβώς προϊόντων υψηλής ποιότητας. Μετά έγινες το κατάστημα που είχε ακριβά προϊόντα που φτιάχτηκαν πριν το ατύχημα. Όταν πλέον όλοι θεώρησαν σιγά σιγά πως δεν υπήρχε προϊόν προγενέστερο του Απριλίου του 1986, έπαψαν να πιστεύουν και την ιστορία σου, ενώ έχεις χάσει το παλιό σου προφίλ. Πώς μπορείς να μπεις στη μάχη με τα πιο μεγάλα σημεία και να ξαναβρείς την ταυτότητά σου;»
Γ: «Δύσκολη άσκηση, όχι όμως ακατόρθωτη».
Σ: «Ίσως για άλλους να ήταν εφικτό, όμως για αυτούς ήταν αδύνατο. Ακούστηκε ότι επένδυσαν αρκετά από τα τεράστια κέρδη τους για να σταθούν στην αγορά, μιας και η πτώση ήταν πια κάθετη. Το μαγαζί τους έμεινε ανοικτό μέχρι να βγουν στη σύνταξη τη δεκαετία του ’90. Τα τελευταία χρόνια πριν κλείσει ίσα που έβγαζαν τα έξοδα και το ενοίκιο, αν δεν δούλευαν με ζημιές. Οι πελάτες τους είχαν κατατάξει ως «το ακριβό μαγαζί, με τις τεράστιες τιμές μετά την κρίση του Τσερνόμπιλ» και η επέκταση των σούπερ μάρκετ μπήκε γρήγορα στη δεύτερη φάση της».
Είσαι σίγουρος ότι αξίζει να θυσιάσεις το μέλλον σου για ένα αμφίβολο «καλύτερο παρόν»;
Γ: «Μαμά, μην ανησυχείς. Δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουμε κάποια χαζομάρα αυτή την περίοδο» της εξήγησε ο Γρηγόρης…
Η: «… ή οποιαδήποτε άλλη περίοδο» συμπλήρωσα εγώ.
Σ: «Μη μου λέτε μεγάλα λόγια, κοιτάξτε να το αποδείξετε με τις πράξεις σας. Οι άνθρωποι αλλάζουν όταν υπάρχει μία κρίση, συχνά μπορεί να τους δείτε να συμπεριφέρονται με τρόπους που δεν περιμένετε».
Ως τώρα, στα σχεδόν 30 χρόνια παρουσίας μας στο επιχειρείν, έχουμε καταφέρει μαζί με τον αδερφό μου να αποφύγουμε κάθε απόφαση που θα μας έκανε να ντρεπόμαστε, κάθε τι «τυχοδιωκτικό». Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο και τα επόμενα χρόνια…
Συνήθως η κρίση σου επιτρέπει να καταλάβεις καλύτερα τον χαρακτήρα των ανθρώπων. Τότε είναι που πολλοί από αυτούς δείχνουν το πραγματικό τους πρόσωπο, προσπαθώντας να επωφεληθούν από μία κατάσταση, ή να σώσουν τον εαυτό τους με ανορθόδοξες πρακτικές. Θα σου πρότεινα να μην τους κρίνεις όταν τους βλέπεις να το κάνουν, ποτέ δεν ξέρεις αν δεν χρειαστεί και εσύ να κάνεις το ίδιο κάποια στιγμή της ζωής σου, όντας απελπισμένος, μπερδεμένος ή απλά χωρίς να το καταλάβεις!
Η μικρή μου εμπειρία στη ζωή, μαζί με αυτή των αδερφών μου, ενισχυμένη και με την εμπειρία πολύ περισσότερων ανθρώπων που εμπιστεύομαι, συνεχίζει να μου διδάσκει το ίδιο πράγμα, ξανά και ξανά: Το να προσπαθήσεις να κοροϊδέψεις τους πελάτες σου είναι ένα όπλο που στο τέλος πάντα σκάει στα χέρια σου, αργά ή γρήγορα! Το ξέρω, ζούμε σε έναν κόσμο που οι περισσότεροι θέλουν «να απολαύσουν το τώρα» και να «ζήσουν τη στιγμή». Παρατηρώ ότι αυτή η νοοτροπία έχει μεταφερθεί και στο επιχειρείν και αποτελεί δικαιολογία για πολλούς ανθρώπους που φέρονται ανεύθυνα στις δουλειές τους. Αν όμως θέλεις να δημιουργήσεις κάτι που θα αντέχει στον χρόνο, μην υποθηκεύεις, μη ναρκοθετείς το μέλλον σου για ένα «καλύτερο παρόν», που ίσως να κερδίσεις, ίσως και όχι. Ξέρω πολλούς που το έκαναν και έχω παρατηρήσει πως ούτε το 1% από αυτούς δεν έχει καν καταφέρει να συγκρατήσει τα κέρδη που αποκόμισε κοροϊδεύοντας τους πελάτες.
Δεν είναι εύκολο να είσαι σοβαρός, όμως είναι αναγκαίο αν θέλεις να είσαι επιτυχημένος στη διάρκεια του χρόνου. Όποιος σου λέει το αντίθετο είναι είτε αφελής, είτε πονηρός που προσπαθεί να σε εξαπατήσει για κάποιον σκοπό.
Έχουμε μπει σε μία νέα, δύσκολη οικονομική περίοδο και πιθανότατα κρίση.
Ίσως χρειαστεί να αλλάξεις όλα όσα κάνεις, να ξανασχεδιάσεις τη δουλειά σου, ή ακόμη και να σταματήσεις κάποια τμήματά της ή και να την κλείσεις τελείως και να κάνεις κάτι άλλο.
Όμως σου προτείνω να παραμείνεις πιστός στις αρχές σου και να προσπαθήσεις να σκεφτείς χωρίς να σου αποσπά την προσοχή το «να αρπάξω κάτι σήμερα».
Ίσως αυτό να είναι η βάση της επιβίωσής σου.
Ή ίσως αυτό να είναι η βάση της επόμενης επιτυχίας σου…
Εσύ τι γνώμη έχεις;
Διατυπώστε την άποψη σας